Türkiye’de son yıllarda fahiş kira artırımları gündeme geliyor…
Bu kapsamda bakanlıklar çeşitli düzenleme ve değerlerle vatandaşın mağdur edilmesinin önüne geçmeyi hedefliyor.
Yapılan çalışmaların başında ise arabuluculuk devri geliyor.
Mal sahipleri ile kiracılar ortasındaki uyuşmazlıkların adliyelerin en değerli iş yüklerinden biri haline geldi.
Öte yandan uzmanlar İzmir’de 2021 yılında rastgele bir sulh hukuk mahkemesinin iş yükü bin dosyayken, 2022’de bu belge sayısının 2 bin 500, 2023 yılında ise 3 bine kadar çıktığını söz etti.
“Zorunluluk olmadığı için bu yol çok kullanılmadı”
Düzenlemeyle ilgili kanunun nisan ayında Resmi Gazete’de yayınlandığı söz edilerek şu tabirlere yer verildi:
Kanun 1 Eylül itibariyle yürürlüğe girecek. Mal sahipleri ve kiracılar 2013 yılından itibaren arabulucuya başvurabiliyordu. Lakin mecburilik olmadığı için bu yol çok kullanılmadı.
İş, ticaret ve tüketici uyuşmazlıklarında arabuluculuğun dava koşulu haline gelmesinin akabinde kira, aidat vb. diye tanımlanan, komşu hakkından kaynaklı uyuşmazlıklar ve iştirakin giderilmesi dediğimiz taşınır, taşınmaz mallardaki iştiraklerle ilgili uyuşmazlıklarda arabuluculuk zarurî oldu.
“Kiralaması üzere tüm kiralamalar bu ihtilafa giriyor”
Yalnızca konut ve iş yerlerindeki kira uyuşmazlıklarını kapsamadığını bir malın kiralanmasıyla ilgili uyuşmazlıklarda da arabuluculuğa başvurmak gereken bahiste şunlar söz edildi:
Kira denilince akla birinci olarak konut ve iş yeri kirası geliyor. Meğer bu kanun bütün kira uyuşmazlıklarını kapsıyor. Yani bir gelinlik, tarla, otomobil, eşya ya da makine kiralaması üzere tüm kiralamalar bu ihtilafa giriyor.
Sadece icra takibi yapıldığında arabuluculuk mecburî değil. Bunun dışında sulh hukuk mahkemesinde görülecek bütün kira bedelinin belirlenmesi, tespiti, tahliye, kira alacağı uyarlama, fesih üzere tüm davalar arabuluculuğa giriyor.
Orta bulucu tarafsız biçimde tarafları bir masada buluşturan, ortalarındaki ihtilafı ortaya koyup içerdeki niyeti çıkartan, birbirleriyle görüşmelerini ve uzlaşmalarını sağlayan bir sistemdir.
“Arabuluculuk ile 4 haftada sonuçlanıyor”
Arabuluculuğun vakitten tasarruf sağladığını söyleyen Salih Emrah Ertan, dava müddetlerinin uzun olduğunu, arabuluculuk sayesinde sorunun 4 haftada tahlile kavuşturulabildiğini belirterek, şunları söz etti:
Mahkemede açılan bir dava 6 ayda da bitebilir fakat 5 yılda da bitebilir. Arabuluculuk ise 4 haftada sonuçlanıyor. Bazen mal sahibinin kederi kiranın düşük kalması oluyor. Elinde de tahliye taahhütnamesi var ve bunu kullanıyor.
Kiracı da temelinde kirada bir ölçü artışa razı. Orta bulucu tarafları bir ortaya getirip, uzlaşacakları tabanı ortaya çıkartabiliyor.
Bu ihtilaflar toplumsal huzuru da etkiliyor. Beşerler davadan sonuç alamayacağını düşünüp, şiddete başvurabiliyor. Artık arabulucu var. Gelsin otursun, anlaşsın ve orta yolu bulsunlar.
