Afrika ülkeleri, son yıllarda yaşanan askeri darbelerle dünyanın gündemini meşgul ediyor.
Nijer’in akabinde Gabon’da yaşananlar, kıta ülkelerindeki sivil idarelerin genel yapı prestijiyle kırılgan olduğunu gösteriyor.
Afrika’da darbeler zinciri
Yeniden askeri müdahalelerle gündeme gelen Afrika’da son yıllarda çok sayıda darbe yaşandı.
Gine, Sudan, Çad, Mali, Burkina Faso ve Nijer’in akabinde Gabon’da da tartışmalı seçim sonrası ordu idareye el koyduğunu açıkladı.
Sudan
Sudan’da 1989’da darbeyle devletin başına geçen Ömer el-Beşir, Nisan 2019’da askeri müdahaleyle devrildi. Darbe sonrası iç savaşa sürüklenen ülkede şimdi istikrar sağlanamadı.
Burkina Faso
Bağımsızlığını kazandığı 1960’tan bu yana birçok askeri darbe gören Burkina Faso’da da ordu, ülkedeki güvenlik durumunu münasebet göstererek Eylül 2020’de iktidara el koydu ve Yüzbaşı İbrahim Traore ülkenin başkanı oldu.
Mali
Mali’de Ağustos 2020’de İbrahim Baubacar Keita’nın devrilmesiyle başa geçen cunta, geçiş sürecinin sivil kanadının kilit pozisyondaki askerleri kabine dışında bırakmak istemesi üzerine Mayıs 2021’de yeni bir darbe daha yaptı.
Gine
Mali’nin komşusu Gine’de de devrik başkan Alpha Conde’nin Anayasa’yı değiştirerek 3’üncü periyot de cumhurbaşkanı adayı olması ülkede darbeye giden sürecin başlangıcı oldu.
82 yaşındaki Conde, yaş ortalamasının 18 olduğu Gine’de Ekim 2020’de 3’üncü sefer seçilerek başa gelmeyi başarsa da iktidarı hayal ettiği üzere olmadı.
Conde, 6 Eylül 2021 tarihinde 2018’de oluşturduğu seçkin timin başına şahsen getirdiği Yarbay Mamady Doumbouya tarafından devrildi.
Nijer
Nijer’de ise 2021 seçimlerini kazanan Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, kendilerine “Vatanı Muhafaza Ulusal Konseyi” ismini veren bir küme asker tarafından 26 Temmuz’da yapılan darbeyle devrildi.
Çad
General Muhammed İdris Debi İtno, Çad Devlet Lideri olan babası İdris Debi’nin vefatının akabinde Nisan 2021’de ülke idaresine el koydu.
France 24’te yer alan bilgiye nazaran, Çad kanunları, parlamento liderinin cumhurbaşkanı olması gerektiğini söylüyordu. Fakat “istikrarın sağlanması” ismine askeri kurul devreye girerek parlamentoyu feshetti.
Debi’nin oğlu süreksiz lider seçildi ve 18 aylık seçimlere geçiş sürecine öncülük etti. Gücün anayasaya ters bir biçimde devredilmesi, başşehir Encemine’de ordu tarafından bastırılan ayaklanmalara yol açtı.
Gabon
Son olarak Gabon’da, hafta sonu yapılan tartışmalı seçimlerin akabinde bir küme asker, idareye koyduklarını, seçimlerin iptal edildiğini ve ülke sonlarının kapatıldığını açıkladı.
2019’da yaşanan darbe
Afrika’daki darbe silsilesinin son durağı olan Gabon’da 2019’da da darbe teşebbüsü olmuştu.
Afrika’nın istikrarlı ülkelerinden biri olarak görülen Gabon’da, Cumhurbaşkanı Ali Bongo’nun yurt dışında olduğu sırada Teğmen Kelly Ondo Obiang liderliğindeki birtakım askerler, 7 Ocak 2019’da ulusal radyoyu ele geçirerek bildiri okudu.
İsyancı askerler, Gabon Ulusal Jandarma Müdahale Ünitesi tarafından yakalandı.
