Türk milleti, göğüs kabartan bir günün daha 101’inci yıl dönümünü kutluyor.
Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi, yurt genelinde coşkuyla kutlanıyor…
Bu tarihi güne ilişkin kıymetli bir detay daha gündeme geldi.
“Başarı lakin göğüs göğüse silahlı uğraş ile mümkün”
Atatürk’ün, Anadolu’da Ulusal Çaba hareketinin muvaffakiyetinin lakin göğüs göğse silahlı çaba ile mümkün olacağının şuuruyla, nizamlı orduya geçiş çalışmalarına öncelik verdiğini anlatan Ünal, bunun akabinde işgal altındaki topraklarda evvel Yunan ilerleyişinin durdurulduğunu hatırlattı.
Ünal, sistemli ordunun kurulması sonrasında 6-11 Ocak 1921’de Birinci İnönü Muharebesi, 23 Mart-1 Nisan 1921’de İkinci İnönü Muharebesi, 10-24 Temmuz 1921’de Kütahya-Eskişehir Muharebeleri ve 22 Ağustos-13 Eylül 1921’de Sakarya Meydan Muharebesi ile Yunanların Anadolu topraklarını işgal hareketinin durdurulduğunu fakat en son zaferin mümkün olmadığını lisana getirdi.
Büyük Taaruz hazırlıkları yaklaşık 1 yıl sürdü
Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde Ankara Hükûmeti’nce 5 Ağustos 1921’de başkumandan rütbesi ile ordunun başına getirilen Mustafa Kemal Paşa’nın, silah arkadaşlarıyla Anadolu’dan Yunanları toptan söküp atmak için bir yarma harekatı ve toplu bir atağın yapılmasını gerekli gördüğünü kaydeden Ünal, “İşte bu toptan sürüp çıkarma, Anadolu’yu düşman ögelerden temizleme harekatının ismi Büyük Taarruz’dur ve hazırlıkları yaklaşık bir yıl kadar sürmüştür.” dedi.
“Savaş ortamında dahi arşiv hafızasına not düşmekten geri kalmadı”
Ünal, Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarının tarihi, savaş ortamında yazmalarının yanında, askeri ve toplumsal tecrübeleri günü gününe kaydetme ve tarihe not düşme istikametlerinin de bulunduğuna dikkati çekerek şöyle devam etti:
Mustafa Kemal Paşa’nın bir devlet adamı olarak savaş ortamında dahi kayda ve geleceğin arşiv hafızasına not düşmekten geri kalmadığını görmekteyiz. Şöyle ki 26 Ağustos 1922’de başlayan Büyük Taarruz harekatı Mustafa Kemal Paşa tarafından anbean kaydedilmiş, o dönemki Başvekil Rauf Orbay ve TBMM temsilcisi Adnan Adıvar’a taarruzun muvaffakiyetle sona erdiği bilgisi, 31 Ağustos 1922’de bir telgraf vasıtasıyla ulaştırılmıştır. Kurtuluş Savaşı’ndaki en değerli safhalardan birisi olan Büyük Taarruz’a dair Mustafa Kemal Paşa’nın söylediklerine bir sefer daha bakmak, bu savaşın ne zorluklar altında kazanıldığını anlamak açısından faydalı olacaktır.
“Bir edebiyatçı elinden çıkmış üzere savaş sahrasının canlı bir tasvirini yapmıştır”
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığında ihtimamla koruma edilen Başkumandan Mustafa Kemal Paşa’nın Rauf Bey’e gönderdiği telgrafın başında “…Beş gün beş gece aralıksız olarak devam eden bu meydan muharebesinin cepheyi yarmak suretiyle başlanıp 36 saat sürdüğü ve Afyon güney mıntıkasında Birinci Ordu tarafından yapılan bu yarma faaliyeti sonucunda 100 kilometrelik bir çizginin düşman işgalinden temizlendiği” bilgisini ilettiğini aktaran Ünal telgraftaki öbür tabirlere şöyle dikkati çekti:
Mustafa Kemal, ‘Piyadelerin kısa ateş muharebelerinin akabinde gündüz ve gece süngü atakları ve bomba baskınlarıyla düşman kıtalarının büyük karargahlarına kadar içlerine girdiği, düşmanın ricat sınırları üzerinde bulunan süvari fırkalarının bir taraftan topçularını kullanırken öteki taraftan da yalın kılıç düşman içlerine saldırdığı, savaş ve keşif uçaklarımızın bomba ve makineli tüfeklerle havadan atak ettiği, her taraftan yıldırım etkisi yapan bu hücumlar karşısında düşman ordusunun büyük kısmının mağlup edilerek kıtalarının birbirine karışarak ikiye parçalandığı ve iki buçuk fırka kadarının hezimete uğratılarak Dumlupınar istikametinden batıya atıldığını’ belirterek neredeyse bir edebiyatçı elinden çıkmış üzere savaş sahrasının canlı bir tasvirini yapmıştır.
Mustafa Kemal Paşa telgraftaki bilgilerin yayınlanmasını istemedi
Ünal, telgrafın başında Mustafa Kemal Paşa’nın burada verilen bilgilerin yayınlanmaması isteğine dikkati çekerek “Bu talebin münasebeti ise elbet ki sürecin hassasiyeti yani düşmanla olan gayretin amansız bir biçimde devam etmesidir.” değerlendirmesini yaptı.
Ünal, Mustafa Kemal Paşa’nın, 31 Ağustos sabahı cephede yaşananları, “Düşmanın dört fırkalık öteki kesiminin, Birinci Ordumuzla şiddetle devam eden taarruz ve takiple Kızıltaş Deresi içine atıldığı, Eğret–Altıntaş sınırından ilerleyen kıtalarımızın düşmandan evvel Dumlupınar mevzilerini tutması ve süvarilerimizin savaş meydanının kuzeybatıya giden yollara hakim olmasından Kızıltaş Deresi içinde sıkıştırılmış olan bu düşmanın dün sabahtan geceye kadar müdafaa ettiği, bu çizgisi sarmış olan kıtalarımızın güneşin batışıyla bir arada süngüyle düşman için daldığı, hezimete uğrayan düşmanın varını ağırı terk ederek dereler, ormanlar içinde perişan bir hale geldiği ve bunların yüzlercesinin teslim olmaya başladıkları”na ait tabirlerle anlattığını bildirdi.
Belge, Kurtuluş Savaşı’nın özeti niteliğinde
Belge adeta Kurtuluş Savaşı’nın özeti niteliğinde
Ünal, Mustafa Kemal’in telgrafında, Türk Ordusu’nun süratli hamle harekatında, Yunanlara ilişkin birçok cephane ve askeri mühimmat ele geçirdiğini, Yunanların batıya ve kuzeye yanlışsız perişan bir halde Batı Anadolu’dan kaçmaya zorlandığına ait bilgilere de yer verdiğini belirterek şunları kaydetti:
Mustafa Kemal Paşa, vaziyet ve görüntünün etkisiyle bu düşman kuvvetinin kuzey istikametine çekildiğini ve gerek bu kuvvetin gerekse Eskişehir’de bulunan sair düşman kuvvetlerinin imhası için de tertibat alınmakta olduğunu bildirmiş, karşısında bulunan bütün düşman kıtalarının mevzilerini terk ederek çekilmeye başladıklarını da vurgulamıştır. Ulusal Uğraş’ın en kıymetli safhalarından birisi sayılan 26 Ağustos-30 Ağustos sürecine dair şahsen Mustafa Kemal Paşa’nın elinden çıkan bu belgeyi, tek başına Kurtuluş Savaşı’nın özeti olarak kıymetlendirmek pekala mümkündür.
