Türkiye’nin iktisattaki yeni yol haritası hazır.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın programın içeriğine dair yapacağı açıklamalardan evvel Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 3 yıllık Orta Vadeli Program’ın (OVP) sunumunu yaptı.
Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde, gazetecilerden siyasilere, iktisat paydaşlarından sendika temsilcilerine birçok paydaşın katıldığı programda kameraların karşısına geçti.
Programın 4 temel hedefi olduğunu söyleyen Yılmaz, makroekonomik ve finansal istikrarın sağlanması, enflasyonun tek haneye düşürülmesi, yatırım, istihdam, üretim, ihracat perspektifinde büyüme ve istihdamın devam ettirilmesi ve toplumsal adalet ve refahın güçlendirilmesinin en değerli maksatlar olduğunu söyledi.
Büyüme amaçları konusuna değinen Cevdet Yılmaz, 2023 ve sonraki yıllara ait beklentileri paylaştı.
“Bu periyotta dünya koşulları, yaşadığımız afetler ve birçok faktör, bütün süreksiz olarak enflasyonda bir yükseliş kelam konusu. Türkiye, son 20 yılda dünya ortalamasından yüzde 2 fazla büyüdü.” diyen Yılmaz, Türkiye’nin 3 yıllık büyüme, kişi başına düşen gelir ve istihdam amaçlarını şu halde sıraladı:
Büyüme hedefleri
2023: Yüzde 4,4
2024: Yüzde 4,0
2025: Yüzde 4,5
2026: Yüzde 5,0
Kişi başına ulusal gelir hedefleri
2023: 12 bin 415 dolar
2024: 12 bin 875 dolar
2025: 13 bin 717 dolar
2026: 14 bin 855 dolar
İstihdam oranlarında hedefler
2023: Yüzde 48,3
2024: Yüzde 48,8
2025: Yüzde 49,5
2026: Yüzde 50,4
İşsizlik oranlarında hedefler
2023: Yüzde 10,1
2024: Yüzde 10,3
2025: Yüzde 9,9
2026: Yüzde 9,3
2026’da bütçe açığı hedefi
2023: 1,6 trilyon lira
2024: 2,65 trilyon lira
2025: 1,82 trilyon lira
2026: 1,82 trilyon lira
Milli gelirde hedefler
Tiktok’da bizi takip edin
2023: 1,06 trilyon dolar
2024: 1,1 trilyon dolar
2025: 1,2 trilyon dolar
2026: 1,3 trilyon dolar
Cari işlemler
2023: 42,5 milyar dolar
2024: 34,7 milyar dolar
2025: 31,7 milyar dolar
2026: 30 milyar dolar
Yıllık dolar tahminleri
2023: 23,9
2024: 36,8
2025: 43,9
2026: 47,8
İhracat hedefleri
2023: 255 milyar dolar
2024: 267 milyar dolar
2025: 283,6 milyar dolar
2026: 302,2 milyar dolar
İthalatta 3 yıllık hedef
2023: 367 milyar dolar
2024: 372,8 milyar dolar
2025: 388,9 milyar dolar
2026: 414 milyar dolar
Turizm gelirlerinde hedefler
2023: 55,6 milyar dolar
2024: 59,6 milyar dolar
2025: 64,7 milyar dolar
2026: 71,3 milyar dolar
“İstişare ve ortak akıl bizim temel düsturumuz”
Cevdet Yılmaz’ın sunumundan satır başları ise şu halde:
“Tüm Bakanlıklarımıza, tüm kurumlarımıza ve emeği geçen tüm arkadaşlarımıza şükranlarımı sunuyorum. Bu süreç Sayın Cumhurbaşkanımızın imzasıyla, Resmi Gazete’de yayımlanması ile son buldu.
İstişare ve ortak akıl bizim temel düsturumuz. Orta vadeli programda da buna dayalı bir çalışma yaptığımızı söz edebilirim.
Özel ihtisas komitelerinden gelen çalışmaları da yansıttık. Hasebiyle geniş istişarelerin sonucunda bunların çıkartıldığını söz edebilirim. Bütün bölümlerle istişareler yaparak bu planımızı, programımızı hazırladık.
Öncelikle, gerek ülkemizin gerekse dünyanın yaşadığı en büyük afetlerden bir tanesi olan sarsıntı afetinin yaralarını saracağız.
Makro ekonomik ve finansal istikrarı sağlamak ve orta vadede tek haneli enflasyonla ülkemizi tekrar tanıştırmak.
“Büyümeyi ve istihdamı asla ihmal etmeyeceğiz”
Bunu yaparken, büyümeyi ve istihdamı asla ihmal etmeyeceğiz. Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat perspektifi ile devam edeceğiz. Tüm bunları beşere hizmet ve toplumun refahını artırmak için yapıyoruz. Toplumsal adalet ve refah da programın temellerinde.
İhracatın bu yıl 255 milyar, 2026’da 320 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz. Cari açığın -2’ler civarında gerçekleşmesini bekliyoruz. Yurt içi tasarruflarımızı artıracağız. 1,6 puan artış göstereceğini iddia ediyoruz. Yıl sonunda cari süreçler açığının 4 milyar dolar olmasını bekliyoruz.
“Bütçe açığı kademeli bir formda düşecek”
2023’te sarsıntıya ayırdığımız bütçe 762 milyar TL. 2024’te 1 trilyon 62 milyar TL. 3 trilyona yakın kaynağın afetin yaralarını sarmak için kullanılacağını tabir etmek isteriz. 2023 yıl sonunda bütçe istikrarının 1,63 trilyon TL açık vermesini bekliyoruz.
2023 yıl sonunda faiz dışı bütçe istikrarının 966,8 milyar TL açık vermesini bekliyoruz. Gelirlerimizde bir ölçü artış öngörüyoruz. Gelirlerimizin ulusal gelire olan oranı 20,6’ya ulaşmış olacak. Bütçe açığı kademeli bir formda düşecek.
AB tarifli borç stokunu da verdik. Türkiye bu açıdan dünyadaki en yeterli ülkelerden biri. Düzgün ki bu türlü bir yapımız var, bu türlü değil borçlu yapıyla afete yakalansaydık bu çalışmaları gerçekleştiremezdik. Sağlam taban afet konusunda da rahat halde vatandaşların yaralarını sarmamızı sağladı.
Yapısal ıslahatları arz etmek istiyorum.
Reform başlıklarımız; Büyüme ve Ticaret, Beşeri Sermaye ve İstihdam, Kamu Maliyesi, Afet İdaresi, İş ve Yatırım Ortamını Güzelleştirme, Fiyat İstikrarı ve Finansal İstikrar, Yeşil ve Dijital Dönüşüm. 7 öncelikli yapısal alanı tanım ettik.
“Bizim temel gayemiz insanımıza hizmet, temeli de insan”
Lojistik imkanları geliştireceğiz, madencilik üzere alanlarda değerli değişimler ve dönüşümlere imza atacağız. Bizim temel amacımız insanımıza hizmet, temeli de insan. Beşere yapılan yatırım toplumsal refahı artırıyor, beşeri kanaldan ekonomiyi güçlendiriyor. Gençlere ve bayanlara yönelik siyasetleri odaklayacağımızı söyleyebilirim.
Enflasyon çaba devam ederken finans piyasalarındaki ıslahatlarla finans piyasalarını geliştirmeye devam edeceğiz. Emeklilik sistemleriyle ilgili yenilikler düşünüyoruz.
Afet idaresi konusunda kentsel dönüşümün hızlandırılmasına, yeni modellerden afet sigortalarının geliştirilmesi konusunda çeşitli başlıklarımız var.”
