7. ve 7. Dünya Yatırımcı Haftası Açılış Merasimi, “Cumhuriyetimizin İkinci Yüzyılında Güçlü Sermaye Piyasaları, Güçlü Türkiye” temasıyla İstanbul’da gerçekleştirildi.
Etkinliğin açılışında konuşan Osman Çelik, sermaye piyasalarının memleketler arası normlarla uyumlu tüzel çerçevesi, kurumsal altyapısı, nitelikli iş gücü ve yaygın gelişmiş teknoloji kullanımıyla gelişmeye en açık bölümlerin başında geldiğini belirtti.
Çelik, konuşmasında Türkiye üzere gelişmekte olan ve tasarruf açığı olan ülkelerde sermaye piyasalarının gelişimi çok başka bir ehemmiyet arz ettiğini aktararak söyle konuştu:
Sermaye piyasalarımızın derinleşmesine yönelik olarak 2012 yılında maddeleşen yeni Sermaye Piyasası Kanunu ile 2013’te Borsa İstanbul çatısında birleştirilen İstanbul Menkul Değerler Borsası, İstanbul Altın Borsası ve Vadeli Süreçler Opsiyon Borsası adımları da birer dönüm noktası niteliğini taşıyor.
“Katılım finans çerçeve kanunu çalışmalarında son basamağa gelindi”
Çelik, iştirak finansın gelişimine yönelik olarak sukuk üzere faizsiz yatırım araçlarının yanı sıra yakın vakitte da iştirak finans evrakı yayınlandığını anımsatarak, iştirak finans dalını, tüm kurumsal yapıları ve araçları ile Türkiye’nin muhtaçlıklarını büsbütün karşılayabilecek hale getirmek için de iştirak finans çerçeve kanunu çalışmalarında son evreye gelindiğini duyurdu.
Yeşil tahvil ve yeşil sukuk rehberleri
Küresel finansal piyasalara entegre olmak için kıymetli olan yeşil finans alanında ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından sürdürülebilir bankacılık, Sermaye Piyasasın Konseyi (SPK) tarafından da sürdürülebilir ahenk çerçevesinin yayınlandığını lisana getiren Çelik, ayrıyeten Bakanlık olarak da yeşil tahvil ve yeşil sukuk rehberleriyle sürdürülebilir finansın çerçeve dokümanlarını yayınladıklarını ve bu yıl 2,5 milyar dolarlık bir ihracın da bu kapsamda gerçekleştirildiğini bildirdi.
“ESG alanında kıymetli fırsatlar kelam konusu”
Bakan Yardımcısı Çelik, eylül ayında 3 bankanın milletlerarası ESG piyasasından toplamda 1 milyar 550 milyon dolarlık ihracı gerçekleştirdiğini belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
Yine bu ihraçlardan 400 yüz milyon dolar ek özel kesim firmamız da yeniden ESG kapsamında sürdürülebilir eşit finans kapsamında bir bono ihracını gerçekleştirmiş durumda. Tüm dünyada yalnızca bu yılbaşından itibaren gerçekleştirilen ESG ihraçlarının yüzde 51’ini şirketler, yüzde 28’ini devletler, yüzde 21’i ise finansal kuruluşlar tarafından yapılırken, toplam hacim ise 444 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu ihraçların yüzde 58’i yeşil, yüzde 27’si sürdürülebilir ve yüzde 15’i de toplumsal tahvil olarak gerçekleştirildi. Münasebetiyle ESG alanında değerli fırsatlar kelam konusu. Şu anda çalışmaları son kademeye gelmiş olan iklim kanunu çerçevesinde de yeniden sürdürülebilir temalı finansal araçların geliştirilmesine yönelik olarak ek çalışmalar devam ediyor.
“Hem arz hem de talep tarafında güçlü büyüme sürüyor”
Sermaye piyasasının son yıllarda değerli bir gelişme kaydederek hem arz hem de talep tarafında güçlü büyümesini sürdürdüğünü de söz eden Çelik, şunları kaydetti:
Pay senedinden borçlanma araçlarına kadar sermaye piyasasındaki toplam bakiyeli yatırımcı sayısı 11 milyona ulaşmış durumda. Uzun yıllar 1 milyon bandında yatay seyreden hisse senedi piyasası yatırımcı sayısı, halka arzlardaki artış, borsanın getirisi, yatırım tercihlerinin değişmesi üzere etkenlerle 7,7 milyona ulaşmış durumda. Borsa İstanbul BİST 100 endeksinde geçen ay tarihi düzeyleri görmüş durumdayız. Borsa İstanbul’un piyasa pahası 2003 yılında 96,1 milyar TL’den, 2023 Temmuz ayında 8,3 trilyon TL’ye ulaşmış durumda. Dolar cinsinden baktığımızda 2003 yılında piyasa bedeli 69 milyar dolar olan borsamız, 4,5 kat artarak 2023 Temmuz ayında 308 milyar dolara yükselmiş durumdadır.
Borsanın piyasa pahasının ulusal gelire oranı
Borsanın dolar bazında piyasa kıymetinin ulusal gelire oranı ise 2003’te yüzde 20 düzeylerindeyken, 2023 Temmuz ayında yüzde 30 düzeylerine ulaşmış durumdadır. Gelişmiş ülkelerin piyasa kapitalizasyonunun ulusal gelire oranı yüzde 100’lerdeyken, ülkemizde bu düzey hala yüzde 30’lar düzeyinde. Bu aslında bir taraftan sermaye piyasalarımızın yeteri kadar derinleşmediğini gösterirken, öbür taraftan da değerli bir potansiyele ve fırsata imkan tanıdığının da bir göstergesidir. Bu yıl 1,1 trilyon dolarlık bir ekonomik büyüklüğe erişilmesi ve orta vadeli program devri sonunda Dünya Bankası sınıflandırılmasında yüksek gelirli gelişmiş ülkeler kategorisine yükselmesini öngördüğümüz ülkemizin sermaye piyasalarını geliştirmesi konusunda da kıymetli fırsatlar barındırdığını düşünüyorum.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
