Arjantinli muharrir Julio Cartazar’ın Historias de cronopios y de famas kitabının yayımlanmasından 10 yıl evvel kaleme aldığı yedi kıssa bulundu.Romanları ve kısa hikayeleriyle tanınan, Güney Amerika edebiyatının değerli temsilcilerinden biri olarak gösterilen Julio Cortazar’ın, Paris’e taşınmadan evvel Buenos Aires’te yayınlanmış yalnızca üç yapıtı vardı.
Arjantin’de Juan Dominigo Peron hükümeti iktidara geldikten sonra siyasi baskılar nedeniyle 1951’de gittiği Fransa’da tıpkı yıl, kendi ismiyle yazdığı birinci hikaye kitabı Bestiario, Türkçesiyle ‘Hayvan Öyküleri yayınlandı.
Ardından ikonik yapıtı Rayuela’yı (Seksek) 10 yıl sonra yayımlayan Cortazar, bu periyotta Arjantin’de yaşayan bir arkadaşına gönderdiği mektupta, edebiyat kuramına dair yeni düşüncüleri ve cronopios ismini verdiği kurgusal karakterleri yazdı.
Kısa hikayeler kitabı
Kaleme aldığı mektuptan 10 yıl sonra Cortazar’ın, Türkçeye ”Açıklayıcı bilgiler el kitabı” olarak çevrilen ”Historias de cronopios y de famas” isimli, içinde kısa hikayelerin olduğu kitabı 1962’de yayınlandı.
Çöpe gitmekten kurtuldu
Lakin yayınlandıktan yıllar sonra, yedi yeni kısa öykü daha ortaya çıktı. Independent Türkçe’nin ine nazaran, Uruguaylı bir koleksiyoncunun oğlu, 2019’da babası hayatını kaybettikten sonra kitabın daktiloyla yazılmış bir versiyonunu buldu.
Daktiloda yazılmış eser, Cortazar’ın arkadaşına gönderdiği 46 kısa kıssadan oluşuyor. Bu öykülerden 35’i, küçük değişikliklerle 1962 yılındaki resmi baskısında mevcut. Öbür 4 kıssa de tıpkı periyot mecmualarda yayınlanmıştı.
Koleksiyoncunun ailesi, çöpe atmak üzere oldukları yapıtın ünlü müellife ilişkin olup olmadığını öğrenmek için Cortazar’ın çalışmalarını araştıran akademisyen ve antika kitap koleksiyonu yapan Lucio Aquilanti ile bağlantıya geçti.
Bir yıl süren araştırma
Bir yıl süren araştırmanın akabinde, Cortazar’ın eşi Aurora Bernandez’in satın aldığı ve müellifin 1966 yılına kadar kullandığı Olivetti Letera 32 model daktiloyla yazıldığı doğrulandı.
Aynı vakitte Ulusal Kütüphanesi’nde bulunan koleksiyondaki muharrire ilişkin öteki el yazmalarıyla karşılaştırıldıktan sonra el yazısıyla yapılan düzeltmeler ve tipografinin de eşleştiği görüldü.
Lucio Aquilanti, araştırmanın sonucuyla ilgili şunları söyledi;
“Orijinal bir eser”
“Kesinlikle bunun muharrir tarafından daktiloyla yazılmış özgün bir yapıtı olduğunu ve büyük kıymet taşıdığını onaylayabilirim. Lakin bu kısa hikayelerin, Uruguaylı özel bir koleksiyoncunun eline nasıl geçtiğine dair gizem hâlâ çözülmüş değil. “
Açık artırmaya çıkacak
Öte yandan Cortazar’ın yayımlanmamış yedi kısa hikayesinin yalnızca başlıkları açıklandı.
Inventario (Envanter) Carta de un fama a otro fama (Bir ünlüden başkasına mektup) Mariposas automáticas (Otomatik Kelebekler) Los viajes y los sueños (Seyahatler ve rüyalar) Diminuto unicornio (Minik Unicorn) Rabia del espejo (Ayna öfkesi) ve Rey del mar (Denizlerin Kralı).
Eserin şu anki sahibi, kimliğini saklı tutmayı tercih ederken 7 kısa hikaye, 12 Ekim’de Montevideo ve Buenos Aires’teki Zorrilla ve Hilario müzayede meskenleri tarafından açık artırmaya çıkarılacak.
