Kahramanmaraş merkezli sarsıntının iktisada verdiği yükü ortadan kaldırmak ve 6 Şubat’ta üst üste gerçekleşen iki yıkıcı sarsıntının etkilediği 11 ilin tekrar imarı ile ilgili ek bütçeye gereksinim duyuldu.
Bu gaye doğrultusunda hazırlanan ek bütçe teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’ndan geçti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı CevdetYılmaz, komitede, 2023 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne ait sunum yaptı.
Yılmaz, TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’ndeki sunumunda, 2021 yılında G20 içinde en süratli büyüyen Türkiye iktisadının, 2022 yılını tesiri altına alan savaşın tüm aksiliklerine karşın yüzde 5,6 oranında büyümeyi başardığını lisana getirdi.
2022 yılında, uygulanan siyasetler ve alınan tedbirlerle yakalanan yüksek büyüme ve artan gelir performansı sayesinde yılın, öngörülen yüzde 3,5 yerine yüzde 1 oranında bir bütçe açığı ile kapatıldığını belirten Yılmaz, şu bulguyu verdi:
Böylece, 2022 yılında beklenenin epey üzerinde bir bütçe performansı yakalamayı başardık. Bu çerçevede, düşük bütçe açığı ve borçlanma maliyetlerinin katkısıyla AB tarifli kamu borç stokunun gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2022 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 41,8’den yüzde 31,7’ye gerilemiştir.
“2023 yılı bütçe maksat ve iddiaları de 2022 yılının ikinci yarısındaki makroekonomik görünüm ve beklentileri çerçevesinde belirlendi”
Yılmaz, 2023 yılı bütçe maksat ve iddialarının de 2022 yılının ikinci yarısındaki makroekonomik görünüm ve beklentileri çerçevesinde belirlendiğini tabir ederek, fakat global seviyede sürmekte olan yükselen enflasyon, tedarik zincirlerindeki aksaklıklar, emtia fiyatlarındaki dalgalı seyir ve Rusya-Ukrayna savaşının, makroekonomik görünüm ve varsayımlarda çok büyük değişimlere yol açtığını kaydetti.
“Depremin yol açtığı yıkımın maliyeti yaklaşık 104 milyar dolar”
Özellikle şubat ayındaki Kahramanmaraş ve Hatay merkezli sarsıntıların yaralarının sarılması gayretlerinin kamu harcamalarında önemli artışa neden olduğuna işaret eden Yılmaz, zelzelenin yol açtığı yıkımın maliyetinin yaklaşık 104 milyar doları bulduğunu belirtti.
“Altyapı yatırımlarını daha süratli tamamlayabilmeyi amaçlıyoruz”
Yılmaz, bu gelişmelerin bir yandan gelir beklentilerini ve harcama büyüklüklerini etkilerken, öteki yandan gereksinimleri farklılaştırdığını anlatarak, şöyle devam etti:
Küresel belirsizlik ve risklerin devam ettiği bu makroekonomik ve jeopolitik ortamda, yüzyılın en büyük afetlerinden birinin de yaşanmış olmasıyla, bütçemizdeki mevcut ödeneklerin dağılımını ve ölçüsünü yine taksim etme ve münasebetiyle kamu hizmetlerinde rastgele bir aksaklık oluşmaması hedefiyle 2023 yılı bütçemizde revizyona gitme gereksinimi hasıl olmuştur. Bizler bu ek bütçeyle Cumhurbaşkanımız liderliğinde, sarsıntıdan etkilenen vilayetlerimizi daha güçlü formda ayağa kaldırmayı, çiftçimizin, esnafımızın, personelimizin, emeklimizin yanında olmayı, muhtaçlık sahibi vatandaşlarımızın toplumsal takviyelerle yanlarında olmayı ve ülkemizin kalkınma potansiyeline katkı sağlayacak eğitim ve sıhhat başta olmak üzere altyapı yatırımlarını daha süratli tamamlayabilmeyi amaçlıyoruz.
“Dünya iktisat zahmetlerle sınandı”
Son periyotlarda dünya iktisadının sıhhat krizleri, ticaret tansiyonları, jeopolitik riskler, Rusya-Ukrayna Savaşı ve doğal afetler başta olmak üzere pek çok zahmetle sınandığına dikkati çeken Yılmaz, bu şiddetli sürecin, ülkeler ve bölgeler seviyesinde arz ve talep istikrarlarının bozulmasına yol açtığı değerlendirmesinde bulundu.
“Gıda ve emtia tarihi yüksek düzeylere çıktı”
Cevdet Yılmaz, savaşın ve global tedarik zincirlerindeki kırılmanın da tetiklemesiyle başta besin ve emtia olmak üzere tarihi yüksek düzeylere çıkan fiyatların, global seviyede ömür maliyetlerinin artmasına ve refah kaybına neden olduğunu vurgulayarak, global enflasyonun, son 35-40 yılın en yüksek düzeylerine ulaştığını bildirdi.
“Küresel enflasyonda rölâtif olarak düşüş kaydedilmiş olsa da enflasyon dirençli hale geldi”
Son devirde finansal şartların sıkılaştırılması sonucunda global enflasyonda izafî olarak düşüş kaydedilmiş olsa da enflasyonun dirençli hale gelmesinin tüm dünyada kıymetli bir sorun olarak varlığını koruduğunu lisana getiren Yılmaz, bu çerçevede, enflasyonun yine denetim dışına çıkma ihtimaline karşı, ABD başta olmak üzere, gelişmiş ülkelerde sıkı para siyasetlerinin duraksamalarla bir arada uygulanmaya devam ettiğini aktardı.
“Dünya iktisadına dair olumlu beklentiler bir ölçü geriledi”
Yılmaz, dünya iktisadına dair olumlu beklentilerin, dünya genelinde dirençli enflasyon ve ABD bankacılık kesiminde yaşanan meseleler nedeniyle bir ölçü gerilediğini kaydederek, siyaset faizlerindeki süratli artışın yan tesirlerinin, bankacılık kesimindeki problemlerin global seviyede ön plana çıkmasına yol açtığını söyledi.
“Büyümenin kompozisyonu da istikrarlı bir görünüm sergilemiştir”
OECD’nin, global iktisadın 2023 yılı büyüme kestirimini yüzde 2,7 olarak açıkladığını, IMF’nin ise 2023 yılı için global büyüme beklentisini yüzde 2,8 olarak belirlediğini ve dünya ticaretindeki büyümenin 2022’deki yüzde 5,1 seviyesindeki artıştan 2023’te yüzde 2,4’e gerilemesinin beklendiğini aktaran Yılmaz, etkilenme oranı farklı olsa da sert ve bilinmeyen global ekonomik ve finansal şartların, Türkiye’yi de tüm dünya üzere olumsuz etkilediğine dikkati çekti.
“Türkiye iktisadı ayrışan bir noktaya geldi”
Yılmaz, Türkiye iktisadının, güçlü üretim ve ihracat kabiliyeti ile olumlu ayrışan bir pozisyona gelmeyi başardığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
2021 yılında yüzde 11,4 oranındaki gayrisafi yurt içi hasıla büyümesi ile G20 içinde en süratli büyüyen ekonomimiz, 2022 yılını tesiri altına alan savaşın tüm aksiliklerine karşın yüzde 5,6 oranında büyümeyi başarmıştır. Böylelikle, ekonomimiz değişen global kaidelere ne kadar büyük bir süratle ahenk sağlayabildiğini bir kere daha ispat etmiştir.
“Türkiye iktisadı yüzde 6,2 oranında büyümeyi başardı”
Salgının tesirlerinin ağır olarak yaşandığı 2020-2022 devrine bir bütün olarak bakıldığında, bu periyotta dünya iktisadı yıllık ortalama yüzde 2,3 civarında büyürken, Türkiye iktisadının yüzde 6,2 oranında büyümeyi başardığına işaret eden Yılmaz, şöyle konuştu:
Bunun yanında, potansiyel büyümenin üzerinde bir büyüme kaydedilen 2022 yılında büyümenin kompozisyonu da istikrarlı bir görünüm sergilemiştir. Ekonomik büyüklüğümüz 905,5 milyar dolar olurken, kişi başı gelirimiz 10 bin dolar sonunu aşarak 10 bin 655 dolara ulaşmıştır.
“Depremlere karşın büyüme gerçekleşti”
Yılmaz, 2023 yılının birinci çeyreğinde ise şubat ayında yaşanan zelzelelere karşın, iktisadın yılın birinci çeyreğinde yüzde 4 oranında büyüdüğüne dikkati çekerek, bu devirde, özel tüketim öncülüğünde gerçekleşen büyümeye, yurt içi talebin katkısının 6,8 puan olduğunu hatırlattı.
“Türkiye’nin, global ihracattan aldığı hisse artışı sürdü”
Türkiye’nin, 2022 yılı son çeyreği ve 2023 yılı birinci çeyreğindeki tüm aksiliklere karşın global ihracattan aldığı hisse artışını sürdürdüğünün altını çizen Yılmaz, “Dış ticaret açığımızdaki artışın ise önümüzdeki periyotta başta güç olmak üzere global emtia fiyatlarındaki düşüşün devam etmesi ile azalacağını öngörmekteyiz.” diye konuştu.
Cari açıkta rölatif iyileşme
Cevdet Yılmaz, 2023 yılında cari açığın, gayrisafi yurt içi hasılaya oranının OVP gayesi olan yüzde 2,5’in üzerinde bir düzeyde gerçekleşmesini beklerken, yılın ikinci yarısında rölatif güzelleşmenin tesiriyle bugünkü düzeyinin epeyce altında olmasını öngördüklerini söz etti.
“Enflasyonu tekrar düşürmek için çabayı kararlılıkla sürdürüyoruz”
Yılmaz, 1990’lı yıllarda kronik bir sorun haline gelen enflasyonu, AK Parti hükümetleri devrinde eş güdüm içerisinde uygulanan para ve maliye siyasetleriyle düşürmeyi başardıklarını hatırlatarak, bugün de geçmişte sağladıkları muvaffakiyetin devamıyla enflasyonu tekrar düşürmek için çabayı kararlılıkla sürdürdüklerini kaydetti.
“Makrofinansal istikrar devamı için çalışıyoruz”
Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı büyüme siyasetini destekleyen finansal piyasaların da güçlü ve sağlıklı yapısını sürdürdüğünü vurgulayan Yılmaz, fiyat istikrarıyla birlikte makrofinansal istikrarın da artarak devamı için güçlü bir biçimde çalışmaya devam ettiklerini söyledi.
“Merkez Bankası’nın başlatmış olduğu sadeleştirme süreciyle kredi piyasasının fonksiyonelliğini artırmasını öngörülüyor”
Merkez Bankası’nın başlatmış olduğu mikro ve makroihtiyati çerçevenin sadeleştirilmesi sürecinin, kredi piyasasının fonksiyonelliğini artırmasını öngördüklerini anlatan Yılmaz, tıpkı vakitte, 2023 yılında kredilerin üretim, yatırım ve istihdama yönlendirilmesine takviye olan selektif kredi siyasetinin devamına özel kıymet verdiklerini lisana getirdi.
“KKM bakiyesi 2,7 trilyon liraya ulaştı”
Cevdet Yılmaz, 27 Haziran prestijiyle KKM bakiyesinin 2,7 trilyon liraya ulaştığını, bu fiyatın, toplam mevduatın yüzde 25’ini oluşturduğunu, mevduat dolarizasyon oranının ise 27 Haziran prestijiyle yüzde 40,7’ye gerilemiş olduğunu aktararak, Türk lirası mevduatlarının desteklenmesi hedefiyle KKM’ye uygulanan stopaj istisnası ile öteki Türk lirası mevduatlara uygulanan stopaj indirimlerinin müddetinin 2023 yılı sonuna kadar uzatıldığını, döviz mevduatlarına uygulanan stopaj oranlarının ise yükseltildiğini belirtti.
Ek bütçenin gerekçesi
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarının katkıları ile mart ayında yayınladığı 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Zelzeleleri Raporu kapsamında zelzelenin iktisada varsayımı maliyetinin yaklaşık 104 milyar dolar olarak hesaplandığını aktaran Yılmaz, şu bilgileri paylaştı:
Küresel belirsizlik ve risklerin devam ettiği makroekonomik ve jeopolitik ortamda, en büyük afetlerden birinin yaşanmış olması bir yandan gelir beklentilerimizi ve harcama büyüklüklerimizi etkilerken öbür yandan gereksinimlerimizi farklılaştırmıştır. Bu durumu dikkate alarak mevcut bütçemizdeki ödenekleri artırıyor ve artan gelirimizi başta afet konutlarının üretimi ve altyapı hasarlarının giderilmesi, sıhhat, eğitim, engelli yardımları ve toplumsal yardımlar olmak üzere vatandaşımızın muhtaçlıklarını karşılamakta kullanacağımız bir ek bütçe teklifi hazırlamış durumdayız.
“762 milyar lira harcama yapılması öngörülmekte”
Yılmaz, ek bütçe ile öngörülen ek ödeneklerin, başta zelzele tesirlerinin ortadan kaldırılması olmak üzere, mecburî ve tek seferlik harcama alanlarına yönelik olduğunu, hane halkını ve toplumsal kesitleri destekleyen, ülkenin büyüme potansiyeline katkı sağlayan yatırım alanlarını önceleyen, seçici ve istikrarlı bir formda oluşturulduğunu anlatarak, şöyle konuştu:
Bu ek bütçeyle, yüzyılın en büyük afetlerinden biri olan sarsıntıda hasar gören bölgelerin tekrar ihyası ve imarı ile zelzelenin tesirlerinin ortadan kaldırılmasını; çiftçilerimize, esnaf ve sanatkarlarımız ile gereksinim sahibi vatandaşlarımıza dayanak olmayı ve vatandaşlarımızın eğitim, sıhhat üzere vazgeçilmez gereksinimlerinin en âlâ formda karşılanmasını; ülkemizin büyüme ve istihdam potansiyeline katkı sağlayacak yatırımları daha süratli tamamlayabilmeyi amaçlamaktayız. Bu kapsamda, Ek Bütçe Kanun Teklifimiz ile Merkezi İdare Bütçe Ödenekleri 1 trilyon 119,5 milyar lira, kelam konusu masrafların karşılığı olarak Merkezi İdare Bütçe Gelir Varsayımları de birebir fiyatta artırılmaktadır.
Ek Bütçe Kanunu Teklifinde, afet konutlarının üretimi ve altyapı hasarlarının giderilmesi için 482,8 milyar lira olmak üzere zelzeleden ziyan gören vatandaşların muhtaçlıklarının karşılanması ve kamu yönetimlerinin yapı stokunda oluşan ziyanların giderilmesi üzere hedeflerle toplam 527,3 milyar lira ödenek öngörülmüştür. 2023 yılında, öbür ödenek imkanları da dikkate alındığında zelzele ziyanlarının giderilmesi emeliyle bütçeden toplam 762 milyar lira harcama yapılması öngörülmektedir.
Ek bütçenin zelzele dışındaki masraflarının dağılımı
Ek bütçenin zelzele dışındaki masraflarının dağılımına ait bilgi veren Yılmaz, 110,4 milyar lirasının vergi gelirlerinde öngörülen artış kapsamında vatandaşlara yönelik hizmetlerin geliştirmesi ve güzelleştirmesi tarafında vilayet özel yönetimlerine ve belediyelere aktarılacak kaynaklar için; 68,3 milyar lirası ilgili yönetim bütçelerinde, 37,2 milyar lirası yatırımları hızlandırma ödeneğinde olmak üzere ülkenin büyümesine ve istihdama katkı sağlayacak yatırımların daha süratli tamamlanabilmesi maksadıyla ziraî sulama projeleri ile kara yolu ve demir yolları başta olmak üzere toplam 105,5 milyar liranın yatırım nitelikli masraflar için; 52,1 milyar lirasının ziraî dayanaklar, tarım dalı yatırımları ile ziraî kredi sübvansiyonu, müdahale alımları ve ziraî KİT’ler için; 44,3 milyar lirasının engelli meskende bakım takviyeleri, 65 yaş üstü yaşlılar ile engelli vatandaşların aylıkları, muhtaç ailelere yapılacak yardım ödemeleri ve öteki toplumsal gayeli sarfiyatlar için kullanılmasının öngörüldüğünü söyledi.
Savunma ve güvenlik ünitelerinin muhtaçlıkları için 39,9 milyar lira
Yılmaz, sarsıntı dışındaki masrafların ek bütçedeki dağılımda 39,9 milyar liranın savunma ve güvenlik ünitelerinin gereksinimleri için; 26,3 milyar liranın, engelli eğitim takviyesi, okul yemeği masrafları, fiyatsız ders kitabı ve yardımcı malzeme masrafları, taşımalı eğitim sarfiyatları üzere eğitim hizmetlerinin yürütülmesi için; 8,4 milyar liranın ferdi emeklilik devlet katkısı masrafları için; 8 milyar liranın esnaf, sanatkar ve çiftçilere sağlanan Hazine faiz dayanaklı krediler nedeniyle Halk Bankası ve Ziraat Bankasının görevlendirme sarfiyatları için; 7,8 milyar liranın genel aydınlatma sarfiyatları için; 4,3 milyar liranın konut, ibadethane ve cemevlerine fiyatsız doğalgaz sağlanabilmesine ait sistem kullanım bedelleri için; 1,3 milyar liranın sarsıntı bölgesindeki vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gaz faturalarının silinmesi ve ertelenmesi nedeniyle oluşan masrafların karşılanabilmesi için; 103,4 milyar liranın öbür mecburî harcamalar için; 80,5 milyar liranın ise faiz masrafları için kullanılmasının öngörüldüğünü bildirdi.
Ek Bütçenin ekonomik sınıflandırmaya nazaran dağılımı
Yılmaz, Ek Bütçenin ekonomik sınıflandırmaya nazaran dağılımına ait ise şu bilgiyi verdi:
Mal ve hizmet alım sarfiyatları için 100,8 milyar lira, faiz masrafları için 80,5 milyar lira, cari transferler için 258,9 milyar lira, sermaye sarfiyatları için 67,4 milyar lira, sermaye transferleri için 483,7 milyar lira, borç verme sarfiyatları için 51,2 milyar lira, yedek ödenekler için 77,0 milyar lira ayrılmıştır.
“Merkezi İdare Bütçe Gelirleri birinci beş ayda yüzde 49 arttı”
Merkezi İdare Bütçe Gelirlerinin birinci beş ayda yüzde 49 oranında artış ile 1 trilyon 612 milyar lira olarak gerçekleştiğini belirten Yılmaz, vergi gelirlerinin yüzde 55,6 oranında artarak 1 trilyon 371 milyar lira olduğunu kaydetti.
“Gelir kestiriminin maksadına ulaşılacağını öngörüyoruz”
Bütçe gelirinin gerçekleşmesinde Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın büyümesi, fiyatlar genel seviyesindeki değişimler, talebin güçlü seyretmesi, e-ticaretin ve kartlı harcamaların artışının tesirli olduğunu lisana getiren Yılmaz, şöyle devam etti:
“Deprem bölgesinde ilan edilen zorlayan sebep ve kelam konusu bölgedeki ekonomik aktivitedeki kayıplara ve bunların vergi gelirlerimize olumsuz yansımasına karşın birinci beş ayda vergi gelirlerimiz beklentinin üzerinde artış göstermiştir. Öteki taraftan 7440 sayılı yapılandırma kanunu kapsamındaki tahsilat gerçekleşme beklentisi ve mali disiplini korumak maksadıyla proaktif bir yaklaşımla alınan gelir artırıcı önlemlerin de tesiri ile bütçe gelirleri artışının birinci beş aydaki oranın epey üzerinde gerçekleşeceği öngörülmektedir. Bu nedenle ek bütçe kanun teklifinde yer alan gelir kestiriminin amacına ulaşılacağını öngörüyoruz.”
Ekonomik kalkınma ve toplumsal adaletin desteklenmesi hedefi
Yılmaz, kamu gelir siyasetlerinin, kamu harcamaları için muhtaçlık duyulan finansmanın sağlanmasının yanı sıra ekonomik kalkınma ve toplumsal adaletin desteklenmesi, iş ve yatırım ortamının uygunlaştırılması ve fiyat istikrarının kalıcı olarak tesis edilmesi maksatları doğrultusunda yürütüldüğünü vurgulayarak, konuşmasını şöyle sürdürdü:
Bu kapsamda, hazırladığımız ek bütçe ile vergi gelirlerinde 1 trilyon 71,1 milyar lira, vergi dışı gelirlerde 48,4 milyar lira olmak üzere; genel bütçe gelirlerinde net 1 trilyon 119,5 milyar lira ek gelir öngörüyoruz. Ek gelir iddiamızın ana gelir kalemleri prestijiyle dağılımına baktığımızda gelir vergisi 201,4 milyar lira, kurumlar vergisi 163,1 milyar lira, dahilde alınan KDV 237,3 milyar lira, özel tüketim vergisi 306,6 milyar lira, motorlu taşıtlar vergisi 32,6 milyar lira, damga vergisi 30 milyar lira, harçlar 38,6 milyar lira, banka ve sigorta muameleleri vergisi 33,2 milyar lira, başka vergiler 38,3 milyar lira, vergi dışı gelirler ise 48,4 milyar lira olarak görülmektedir.
“Vatandaşların refahını artırmaya yönelik iktisat siyasetlerini sürdürülecek”
Gelecek periyotta mali disiplinden ayrılmadan kamu gelir siyasetlerini, büyümenin kalitesini ve vatandaşların refahını artırmaya yönelik de iktisat siyasetlerini sürdüreceklerini söz eden Yılmaz, global ticaretten alınan hissesi arttırarak cari süreçler istikrarında kalıcı ve sürdürülebilir güzelleşme sağlayacaklarını, vatandaşların ve gerçek kesimin gereksinimlerini gözeten millete hizmet odaklı vergi siyasetleri ve uygulamalarına devam edeceklerini aktardı.
“Makroekonomik göstergelerimizi güncelleyeceğiz”
Yılmaz, OVP ile iktisadın muhtaçlık duyduğu yeni siyasetleri ve yapısal ıslahat başlıklarını şekillendireceklerini belirterek, şöyle dedi:
Bu dokümanda 2024-2026 periyodunun temel siyasetlerine, prensiplerine, maksat ve gösterge niteliğindeki ekonomik büyüklüklerine yer vereceğiz. Mevcut yıl ve izleyen üç yıla ait büyüme, ihracat, istihdam üzere makroekonomik göstergelerimizi güncelleyeceğiz. OVP’deki ana çerçevemiz, mali disiplin odağında, zelzele tesiri hariç, bütçe açığının Maastricht kriterleri ile uyumlu bir düzeyde belirlenmesi olacaktır.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, ayrıyeten programda, enflasyonun orta vadede tek haneye düşürülmesi için uygulanacak siyasetler ile özel kesim öncülüğünde güçlü bir büyüme için makroekonomik istikrarı ve elde edilen kazanımları kalıcı hale getirecek yapısal ıslahatların yer alacağını söyledi.
Yılmaz, teklife ait sunumunun akabinde tenkitlere cevap verdi.
Anayasa’nın, gelirle, borçlanmayla yahut diğer formlarda kaynak göstererek ek bir ödenek oluşturulabileceğini öngördüğünü belirten Yılmaz, ek bütçenin bu anayasal ve yasal çerçeve içinde getirildiğini, ek bütçelerin garipsenecek bir yanı olmadığını ve gelişmiş birçok ülkede de vakit zaman ek bütçeye muhtaçlık duyulduğunu söyledi.
“Birçok ülkede misal çalışmalar yapıldı”
Belirsizlikler, yeni oluşan birtakım kaideler ve tesirlerle birçok ülkede benzeri çalışmaların yapıldığını anlatan Yılmaz, şunu aktardı:
Bizim yasal çerçevemiz ortada. Ek bütçe kadar gelir koymak durumundayız. Gelirlerimizi de çeşitli kanunlarda değişiklik yapan kanun teklifi içinde ortaya koymuş durumdayız. Oradaki gelir taraflı önlemlerle bütçe ortasında bir tamamlayıcı bağ olduğunu tabir edebilirim. Hasebiyle bir taraftan masraflarımızı arttırıyoruz, bir taraftan da masrafları karşılayacak gelirler oluşturma uğraşını ortaya koyuyoruz.
Cevdet Yılmaz, AK Parti periyotlarında mali disipline dikkat edildiğini, global finansal krizin etkilediği süreksiz yükselişler dışında, genel prestijiyle bütçe disiplinine çok dikkat edildiğini belirtti.
Son periyotta yaşanan koşulların tesiriyle bütçe açığında artış beklendiğini söz eden Yılmaz, buna yönelik ek çalışma yapma gereksinimi ortaya çıktığını kaydetti.
“Bu sene arızi bir durum yaşandı”
Bu sene arızi bir durum yaşandığını lisana getiren Yılmaz, şöyle konuştu:
Tabii bir müddet daha etkileyecek bizi, onu da söylemek durumundayız. Zelzelenin tesirleri bu yılla sonlu değil. Bu sene toplam 760 milyarı aşan bir harcama var. Yalnızca merkezi idare bütçesinden bu harcamamız. Gelecek yıllarda da kesinlikle bir ölçüde harcama olacaktır. Lakin bir mühlet sonra bu harcamalar hesaplarımızdan çıkacaktır.
“Enflasyonla gayret ederken resesyona düşmememiz gerekiyor”
Yılmaz, enflasyonun kademeli bir biçimde düşürülmesi gerektiğini belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı:
Enflasyonla gayret ederken bir taraftan da resesyona düşmememiz gerekiyor, öteki yandan toplumsal istikrarları gözetmemiz gerekiyor. Bütün bu istikrarlar içinde enflasyonu aşikâr bir süreç içinde makul seviyelere indireceğiz. Bu çerçevede para siyasetimizde da yeni bir yaklaşım başlamış durumda. Bunun önümüzdeki periyotlarda de devam edeceğini görüyoruz. Münasebetiyle para siyasetinde da sıkı bir yaklaşıma yanlışsız bir değişim kelam konusu.
“Muhataplarımıza Türkiye’deki yatırım fırsatlarını anlatıyoruz”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, mali disiplin, para siyaseti ve yapısal ıslahatların yanı sıra dış kaynakların da değerli olduğunu vurgulayarak, şu bilgiyi aktardı:
Proje bazlı, direkt sermaye yatırımı dediğimiz, ülkede kalıcı üretime, istihdama, ihracata güç verecek projeleri elbette istek ediyoruz ve bu istikamette de uğraş ediyoruz. Son periyotlarda yaptığımız ziyaretlerin özü budur. Büyük oranda muhataplarımıza Türkiye’deki yatırım fırsatlarını anlatıyoruz. ‘Enerjiden savunma endüstrisine, sıhhat sanayilerinden öteki alanlara kadar gelin buraya uzun vadeli yatırım yapın’ diyoruz.
Kur Muhafazalı Mevduat’ta Hazine desteği
Kur Muhafazalı Mevduat’ta Hazine dayanağı uygulamasının Merkez Bankası’na bölümünün temel gayesinin uygulamayı, bütüncül formda ve tek elden yürütmek, bir taraftan da merkezi idare bütçesini daha öngörülebilir hale getirmek olduğunu aktaran Yılmaz, “Kamu açısından bakarsanız çok fark eden bir şey yok. Toplam kamu mantığıyla bakarsanız, merkezi idare bütçesinden öbür bir alana geçmiş oluyor.” dedi.
“TÜİK’i, kurumlarımızı korumak, gözetmek hepimizin görevi”
Yılmaz, TÜİK’in BM’nin ulusal hesaplar sistemi ile Avrupa İstatistik Kurumunun ölçütlerini temel alarak iş yapan bir kurum olduğunu söz etti. Bütün kurumların teknik olarak aşikâr bir kusur marjıyla çalıştığını lisana getiren Yılmaz, dünyanın bütün istatistik kurumlarında aransa kesinlikle birtakım yanılgıların bulunacağını lakin TÜİK’in sistematik bir kusur yaptığını düşünmediğini şöyle söyledi:
TÜİK’i, kurumlarımızı korumak, gözetmek hepimizin vazifesi. Varsa bir eksiklik onu da genel sözlerle değil, somut olarak anlatmanız lazım. ENAG ile TÜİK’i mukayese etmek, elma ile armudu mukayese etmek üzere.
“Türkiye iktisadı son derece olumlu, güçlü bir performans ortaya koydu”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, bir taraftan katma pahası yükselten, başka taraftan istihdamı koruyan dallarda gelişme sürecini devam ettireceklerini aktararak, şu bilgiyi verdi.
Türkiye iktisadı son 3, 4 yılda büyüme ve istihdamda dünya ile mukayeseli olarak baktığımızda son derece olumlu, güçlü bir performans ortaya koymuştur. Bu sayılarla da ortadadır.
Yılmaz, zelzele bölgesinde terkin edilen borçlara ait rastgele borç takip süreci yapılmasının kelam konusu olmadığını da bildirdi.
“Türkiye Tek Yürek Kampanyası’nda 112,2 milyar lira bağış yapıldı”
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan sonra başlatılan Türkiye Tek Yürek Kampanyası’na değinen Yılmaz, yapılan bağışa şöyle değindi:
85 milyar lira civarında nakit yatırılmış durumda. Bunun dışında da yapılan bağışlar var. Bir taraftan da öteki kampanyalardan gelen yaklaşık 27 milyar lira var. Şu ana kadar 112,2 milyar lira bağış yapılmış.
“Toplanan ölçünün 38,2 milyar lirası harcandı”
Toplanan ölçünün 38,2 milyar lirasının harcandığını, kampanya hesabında 74 milyar lira bulunduğunu anlatan Yılmaz, şöyle dedi.
Bu da depremzede vatandaşlarımızın gereksinimlerine yönelik gün gün kullanılıyor. Bir taraftan da yeni bağışlar geldiyse o da hesapta birikmiş oluyor.
En düşük emekli maaşını 7 bin 500 liraya kadar çıkardıklarını, bunun son 1 yılda yüzde 114’lük artış manasına geldiğini kaydeden Yılmaz, evvelce 10,5 milyon kişinin alt hududun altında aylık almaktayken bunun 4,9 milyona kadar düştüğünü belirtti.
