uyanıyor…
Kara kıtadaki son gelişmeler sonrası Fransa’nın varlığı önemli formda sorgulanmaya başlandı.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, son olarak askeri darbe sonrası tansiyonun arttığı Nijer’den çekilme kararı aldı.
Macron’a Fransa’da Nijer’den çekilme tepkisi
Macron’un Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte, diplomatlar ve Fransız askerlerini Nijer’den çekme kararı ülkede tenkitlere neden oldu.
Orta ve Güney Afrika Gözlemevi Koordinatörü Thierry Vircoulon, Le Parisien gazetesine yaptığı açıklamada, gelinen noktada Büyükelçi Itte’nin Paris’e geri çağırılmasından diğer bir tahlilin olmadığını kaydetti.
Vircoulon, “Fransa’nın ‘cihatçılıkla’ savaşı resmen sona erdi. Fransa’nın Sahel’de artık bir geleceği yok.” değerlendirmesinde bulundu.
“Fransa Mali’de, Burkina Faso’da ve Nijer’de kapıya atıldı”
Fransız gazeteci Jean-Dominique Merchet, X toplumsal medya platformunda yaptığı açıklamada Macron’un Nijer’den çekilme kararını kıymetlendirdi.
Merchet, Macron’un haftalarca takındığı duruşun “işe yaramadığını” savunarak, “Fransa’nın Mali’de, Burkina Faso’da ve Nijer’de kapıya atıldığını” söz etti.
Yeşiller Partisi (EELV) üyesi ve dün Paris’ten senatör seçilen Yannick Jadot konuk olduğu kamu yayıncısı Franceinfo kanalında, Itte’yi geri çekme kararının, için bir “yenilgi” olduğunu ileri sürdü.
Jadot, “(Nijer’de) askeri bir müdahale yapmak isteyenlerin yanında yer alınmamalıydı.” diyerek, Fransız askerlerinin Afrika’dan çıkartılması gerektiğini belirtti.
Fransız milletvekili Aurelien Tache ise, “The New Arab” internet sitesi için kaleme aldığı yazıda, Sahel’deki ülkelerde son darbeler sırasında Fransa aksisi söyleme dikkati çekti.
Tache, Fransa’nın sömürge yıllarında Orta ve Batı Afrika’da 2 milyondan fazla kişinin vefatından sorumlu olduğunu tabir ederek, bağımsızlık sonrası Fransa’nın evvelce sömürgesi altındaki bağımsızlığını kazanan Afrika ülkelerinden ve halkından özür dilemediğini kaydetti.
Fransa’nın bu bölgede askeri varlığına devam ettiğini belirten Tache, tüm bunların Fransa zıddı milliyetçi hislerin artmasına sebebiyet verdiğini söyledi.
Fransız milletvekili, “İçinde bulunduğumuz siyasi bağlama karşın, Fransa hala ders çıkarmış değil” değerlendirmesini yaptı. Tache, Fransız hükümetinin Afrika ile olan diplomatik münasebetlerinde esaslı bir değişikliğe gitmesi davetinde bulundu.
Fransa ile Nijer ortasında “büyükelçi” krizi
Nijer’de 26 Temmuz’da başa geçen askeri idare, 25 Ağustos’ta Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte’ye ülkeyi terk etmesi için 48 saat mühlet tanımış fakat Büyükelçi Itte, ülkeden ayrılmamıştı.
Fransa, “askeri cuntanın Fransız elçinin gitmesini talep edebilecek bir otorite olmadığını” belirtmişti.
Bunun üzerine Nijer Dışişleri Bakanlığı, 31 Ağustos’ta Fransa Dışişleri Bakanlığına gönderdiği notada Büyükelçi Itte’nin dokunulmazlığının kaldırıldığını ve hudut dışı edileceğini duyurmuştu.
Notadan sonra Fransa’nın Niamey Büyükelçiliği etrafında sıkı güvenlik tedbirleri alınmış ve elçiliğe girip çıkan araçlar, Nijer güvenlik güçlerince denetim edilmeye başlanmıştı.
Aynı halde Fransız askerlerinin konuşlu olduğu başkentteki “Niamey 101” isimli hava üssü etrafında da güvenlik artırılmıştı.
Macron, 15 Eylül’de yaptığı açıklamada, Büyükelçi Itte’nin “rehin alındığını” söylemiş ve Büyükelçiliğe besin girişine müsaade verilmediğini lisana getirmişti.
Emmanuel Macron dün yaptığı açıklamada, Itte’nin ve birçok Fransız diplomatın Fransa’ya döneceğini duyurmuştu.
Macron, Nijer’deki makamlarla olan askeri işbirliklerine son verdiklerini ve bu ülkede bulunan Fransız askerlerin yıl sonuna kadar koordineli formda Fransa’ya döneceğini belirtmişti.
Nijer’deki darbe
Nijer’de Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, 26 Temmuz’da Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı unsurlarınca alıkonulmuş ve o akşam asker, idareye el koyduğunu duyurmuştu.
Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Kumandanı General Abdurrahmane Tchiani, 28 Temmuz’da CNSP isimli geçiş hükümetinin başına geçmişti.
CNSP, 7 Ağustos’ta Lamine Zeine’yi başbakan olarak atamış, 10 Ağustos’ta asker ve sivillerden oluşan 21 üyeli kabineyi açıklamıştı.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
