Torba yasa tasarısı son günlerin en sıcak husus başlıklarından biriydi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Şurası’nda en düşük memur maaşının 22 bin 17 liraya çıkarılmasını, emekli aylıklarına yüzde 25 artırım yapılmasına yönelik düzenlemeleri içeren ve kimi vergi artışlarını öngören 6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Sarsıntıların Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Birtakım Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi kabul edildi.
İşte torba yasanın detayları…
– 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların tesirlerinin azaltılması maksadıyla ortaya çıkan finansman gereksiniminin karşılanmasında kullanılmak üzere bir sefere mahsus olmak üzere genel bütçe geliri olarak kaydedilecek olan 2023 yılı için tahakkuk ettirilen Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) kadar ek MTV uygulanacak.
– Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur emeklileri yılın 6 ayı için enflasyon farkı ile birlikte toplamda yüzde 25 artırım alacak, düzenleme temmuz ayından itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Hak sahipliği süreçlerine e-Devlet yoluyla kolaylık getirildi
– Genel Hayata Müessir Afetler Hasebiyle Alınacak Önlemlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna eklenen süreksiz hususa nazaran 6 Şubat’ta meydana gelen sarsıntılar nedeniyle genel hayata tesirli afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde inşaat kredisi verilmesini ya da bina yaptırılmasını isteyenlerin hak sahipliği müracaatının yapılacağına dair duyuru, mahallinde mülki yönetim amirliğince ve Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) resmi internet sitesinde ilan edilecek, ilan tarihinden itibaren 2 ay içinde mahallinde mülki yönetim amirliklerine yahut Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı’nca belirlenen müracaat merkezlerine yazılı olarak ya da e-Devlet Kapısı üzerinden müracaat yapılabilecek.
– Zelzelelerde binaları ziyan görenler için devletin konut kredisi açma ve bina yapma yükümlülükleri ile ilgili yapılacak iş ve süreçlerde mümkün mağduriyetlerin giderilmesi, afetzedelere eşit ölçüde yardım eli uzatılabilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması maksadıyla kimi kısıtlayıcı kararlardan muafiyet sağlanacak.
– Memleketler arası kuruluşlardan sağlanacak dış kredi ve hibelerle finanse edilecek projelerin uygulanmasına ait iş ve süreçler her türlü vergi, fotoğraf, katılma hissesi, fiyat ve harçtan müstesna tutulacak, ulusal ve milletlerarası projeler kapsamında Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı’nca ithal edilen yahut ettirilen gereçler Gümrük Vergisi ve bu vergi ile birlikte alınan her türlü vergi, fotoğraf, harç, fon ve başka mali mükellefiyetlerden müstesna olacak.
– Zelzele nedeniyle genel hayata tesirli afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı ile imzalanan protokol kapsamında afetzedelere bağışlanacak konutların inşası münasebetiyle kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler 31 Aralık 2024 tarihine kadar Katma Kıymet Vergisi’nden (KDV) müstesna tutulacak.
– Plastik poşetlerin de yer verildiği listedeki eserler için uygulanan geri kazanım iştirak hissesi meblağını iki katına kadar artırmaya yahut yarısına kadar indirmeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Net borç kullanım fiyatı 3 katı olarak uygulanacak
– Kamu Finansmanı ve Borç İdaresinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a eklenen süreksiz unsurla Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin ekonomik ve toplumsal tesirlerinin azaltılması nedeniyle ortaya çıkan ek finansman muhtaçlığının karşılanması ve Hazine nakit rezervinin güçlü düzeyde tutulabilmesi için belirlenen net borç kullanımı meblağı 2023 yılı için Hazine ve Maliye Bakanı ile Cumhurbaşkanı tarafından artırılan net borç kullanım meblağının 3 katı olarak uygulanacak.
– Cumhurbaşkanı’nın akaryakıt, alkollü ve alkolsüz içecekler ile tütün mamullerinin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarını artırma yahut indirme konusundaki yetkisinde de değişikliğe gidiliyor; akaryakıtla ilgili listede yer alan maktu vergi fiyatları yahut Cumhurbaşkanı’nca bunlara ait belirlenen en son maktu vergi meblağları ocak ve temmuz aylarında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından ilan edilen yurt içi üretici fiyat endeksinde son 6 ayda meydana gelen değişim oranında bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere yine belirlenmiş sayılacak, Cumhurbaşkanı uygulama periyotlarını gün yahut ay olarak belirlemeye yahut belirleyeceği mallar ve aylar prestijiyle yine belirlenmiş sayılan meblağların uygulanmamasına karar vermeye yetkili olacak.
– 31 Temmuz prestijiyle Kovid-19 müsaadesinde bulunan mahkumlardan kontrollü hürlüğe ayrılmalarına 5 yıl yahut daha az mühlet kalanlar tekrar cezaevine dönmeyecek ve kalan müddetlerini kontrollü özgürlük altında infaz edecek, 31 Temmuz prestijiyle kapalı ceza infaz kurumunda bulunan ve cezasının belli bir mühletini bu kurumlarda geçiren mahkumlar ise yeterli halli olmak koşuluyla 3 yıl daha erken açık ceza infaz kurumuna ayrılabilecek ayrıyeten bu mahkumlar cezalarının müddetine nazaran en az 3 ay açık ceza infaz kurumunda kalmak kuralıyla 3 yıl daha erken kontrollü özgürlüğe ayrılabilecek.
İşverene aylık 500 lira taban fiyat desteği
– Patronların işgücü maliyetlerini düşürerek istihdamı müdafaalarını ve artırmalarını desteklemek maksadıyla 2023 haziran periyodu sonuna kadar her yıl verilen taban fiyat dayanağının müddeti uzatılıyor; buna nazaran 2023 yılı temmuz ila aralık aylarında da istihdamı desteklemek için iş gücü maliyetlerini azaltmak üzere patronlara finansmanı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak halde ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 16.66, aylık 500 lira minimum fiyat takviyesi sağlanacak, düzenleme 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
– Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle kurumların teşebbüs sermayesi yatırım fonu katılma hisseleri ile teşebbüs sermayesi yatırım iştiraklerinin pay senetlerinden elde edilen gelirlere sağlanan istisna hariç olmak üzere öteki yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik sağlanan istisna ile taşınmaz satışlarından elde edilen yararlara tanınan Kurumlar Vergisi istisnası kaldırılıyor.
– Kurum karı üzerinden alınan yüzde 20 oranındaki Kurumlar Vergisi yüzde 25’e çıkarılırken Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz kurumları, varlık idare şirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum çıkarları için alınan yüzde 25 oranındaki Kurumlar Vergisi ise yüzde 30’a çıkarılıyor.
– İhracatın teşvik edilmesi hedefiyle ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri çıkarlarına 1 puan indirimli olarak uygulanmakta olan Kurumlar Vergisi oranı 5 puan indirimli olarak uygulanacak.
– Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen süreksiz unsurla Kurumlar Vergisi mükelleflerinin etkinlerinde yer alan taşınmazların satışından doğan karın yüzde 50’si olan istisna oranı, yüzde 25’e indiriliyor.
Kira artırımını yüzde 25 ile sınırlayan düzenleme uzatıldı
Konut kiralarında uygulanacak kira bedelini yüzde 25 ile sınırlayan düzenleme 1 Temmuz 2024’e kadar uzatılacak, kelam konusu uygulama bir evvelki kira yılına ilişkin kira bedelinin yüzde 25’ni geçmemesi şartıyla geçerli olacak, bir yıldan daha uzun vadeli kira mukavelelerinde bu oranları geçecek halde yapılan kontratlar fazla ölçü istikametinden geçersiz sayılacak.
– Kovid-19 hastalığının Türkiye’de yayılmasını önlemek gayesiyle kanunlar kapsamında verilen ve 9 Kasım 2022 tarihinden evvel tahsil edilen idari para cezaları iade edilecek.
Kamu işçisine seyyanen 8 bin 77 lira ödeme yapılacak
– Tüm kamu işçisine 15 bin 965 gösterge sayısının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak fiyatta (8077 lira) ek ödeme yapılacak, ek ödemeye hak kazanılmasında ve bu ödemenin yapılmasında çalışanın aylık yahut fiyatlara ait tabi olduğu kararlar uygulanacak, bu ödeme damga vergisi hariç rastgele bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmayacak.
– Memurların ve öbür kamu vazifelilerinin mali ve toplumsal haklarında ocak ayında yüzde 30 oranında yapılan artırım ile temmuz ayında yapılacak artışlar ve 2023 Yılı Kamu Toplu İş Kontratları Çerçeve Muahede Protokolü kapsamında emekçilere ocak ayında yüzde 45, temmuz ayında yüzde 15 oranında artış yapılması nedeniyle ortaya çıkan ödenek gereksiniminin karşılanması için gerekli ödeneği eklemede Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
– Emeklilik yahut yaşlılık aylığı bağlananlara ödenecek aylıklar, emekli ikramiyeleri, bayram ikramiyeleri ve ek ödemeler; bayram ikramiyesinin 2 bin liraya yükseltilmesi; en düşük emekli aylığının 7 bin 500 liraya çıkarılması, minimum fiyat artışının devlet katkısı, patron prim teşviki ve ödeme gücü olmayanların sıhhat prim ödemeleri ile yapılacak ek ödemeler için gereksinim duyulan ödeneğin ilgili yönetim bütçelerine eklemede Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
