Karadeniz Bölgesi’nde özelikle yırtıcı depolama alanların yanı sıra kıyı şeridindeki kentlerde, sayıları süratle artan martı popülasyonu, savunmasız küçük kuş cinslerin azalmasına neden olup, ekosisteme ziyan veriyor.
Özellikle denize kıyısı olan bölgelerde çokça bulunan ve beşerlerle münasebet kurma konusunda maharetli olan martılar, istilacı tipler ortasında yer alıyor.
Birçok kuş tipinin kuşağını tehlikeye atan martıların popülasyonunda denetimsiz artış olduğuna dikkat çeken uzmanlar, tedbir alınmasını istiyor.
Hastalıkları yayıyorlar
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Yaban Hayatı Ekolojisi ve İdaresi Kısım Lideri Prof. Dr. Şağdan Diğere, martıların sorun haline dönüştüğünü belirterek, “Martıların popülasyonları, olağandışı düzeylere ulaşmış durumda. Zira çöplüklerden besleniyorlar, ağzı açık bütün çöp bidonlarını karıştırıyorlar, döküyorlar, her yerden nemalanıyorlar. Beşerler, onları aslında her mahallede belirli yerlerde besliyor ve bunun sonucunda da çok artıyorlar.
Her konutun çatısında neredeyse bir martı yuvası var; sabahleyin ve geceleyin. Artık ışıklar her yerde olduğu için gece bile uçuyorlar. Durdurarak yok; artmaya devam ediyorlar. Her yere dışkılarını bırakıyorlar. Bir çöplükte besleniyorlar, oradan aldıkları mikropları getirip, kentin her yerine yayıyorlar. Bu işin tıbbi bir boyutu da var. Hastalıkları yayıyorlar, taşıyorlar” dedi.
Ötücü kuşların sayısı azaldı
Martıların kent hayatını olumsuz etkilediğini ve öbür kuşların jenerasyonunu tehlikeye attığını söyleyen Prof. Dr. Obura, “Yaban hayatçıları olarak baktığınızda bir martı, kendisinin yarı boyutunda olan bir kuşu bile bütün olarak yutabiliyor. Bir fareyi ve hatta bir kedi yavrusunu bütün yutabilen martılar var.
Civarda kuş bırakmadılar. Martıların bulundukları yerlerde ötücü kuşların sayısı çok azaldı. Çok fazla ziyan veriyorlar. Martılar şu sıralar bilhassa yavrularını büyüttüler, uçuruyorlar. Uçan yavru, birinci uçuşlarında genelde trafo direklerine yahut başka elektrik tellerine takılıyor ve orada kısa devre yaptırarak trafoyu patlatıyor; elektrikler kesiliyor. Çok sık elektrik kesilmeleri yaşanıyor” diye konuştu.
“Tedbir alınması gerekiyor”
Popülasyonu artan martılara karşı tedbir alınması gerektiğini aktaran Prof. Dr. Obura, “Söylemek istemesek de söylüyorum. Gelişmiş ülkelerde olduğu üzere bizde belirli cinslere karşı önlemler almamız gerekiyor. Popülasyonlarının çok arttığını bildiğimiz, tespit ettiğimiz tiplere karşı tedbir almamız gerekir.
Tedbir almamız gereken tiplerden bir tanesi de martılardır. Yaban domuzuna karşı nasıl ki tarım zararlısı olarak çaba ediyoruz, ava açıyoruz, popülasyonlarını muhakkak bir düzeyde tutuyoruz; domuzda yaptığımız bu çabayı başka birçok cinste de yapmamız gerekiyor” dedi.
