İstanbul üzere birtakım büyükşehirlerdeki boş konut yani “Hayalet Ev” stoku tartışılıyor.
İstanbul’da toplamda 1 milyon 448 bin 341 yapı bulunuyor.
Bu yapılarda toplamda 6 milyon 384 bin 524 konut, 1 milyon 176 bin 474 de iş yeri niteliğinde bağımsız kısım var.
İstanbul’da 153 bin 240 adet boş
Özellikle 2008 sonrası inşa edilmiş binalarda yaklaşık 153 bin 240 adetinin boş olduğu bedellendiriliyor.
“Silivri ağır bir formda boş konutun olduğu ilçelerimizden biri”
Konutlardaki boşluk oranına değinen Emlak Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, şu bilgileri aktardı:
İBB’nin 2021 yılı Mekansal Adrese Dayalı Kayıt Sistemi bilgilerine nazaran İstanbul’da toplamda 1 milyon 448 bin 341 yapı bulunuyor. Bu yapılarda ise toplamda 6 milyon 384 bin 524 konut, 1 milyon 176 bin 474 adet de iş yeri niteliğinde bağımsız kısmımız var. Bilhassa 2008 sonrası inşa edilmiş binalarda yaklaşık 153 bin 240 adetinin boş olduğu bedellendiriliyor. Silivri ağır bir biçimde boş konutun olduğu ilçelerimizden biri. Burada konutların yüklü olarak ikinci konut olarak kullanıldığı varsayım ediliyor.
Boş konutun olduğu ilçeler
Bununla birlikte Avrupa yakasında Beylikdüzü, Başakşehir, Küçükçekmece ve Bağcılar ile Anadolu yakasında Kadıköy, Ataşehir, Sancaktepe ve Tuzla daha çok boş konutun gözüktüğü öbür ilçeler.
Evler neden boş bırakılıyor ve kiraya verilmiyor?
Konutların boş bırakılmasının çeşitli nedenleri olduğunu tabir eden Özelmacıklı, bu nedenleri şöyle listeledi:
- Yazlıklarda yaşama
-Pandemi sonrasında yazlıkların uzun müddetlik kullanımının artması kimi kent merkezindeki meskenleri ikinci konut durumuna getirdi. Birebir vakitte boş dursa da kıymet artışı devam ediyor.
- Yıkılmayı bekleyenler
-Bunun yanı sıra kentsel dönüşüm nedeniyle yalnızca İstanbul’da 95 bine yakın konut, yıkılma sürecini bekliyor. Bunlar da yıkılana kadar kiraya verilemiyor.
- Vatandaşlık için alananlar
-Yatırım ve vatandaşlık emeli ile satılanlar var. Bu etapta da bilhassa yabancılar üç yıllık müddette kiraya vermekten kaçınıyor. Zira kiracı ve mal sahibi uyuşmazlıkları çok fazla ve davalar yıllarca sürebiliyor.
- Öğrencilerin uzaktan eğitimi nedeni ile
-Bir kısım meskende de öğrencilerin uzaktan eğitimi nedeniyle şu anda kirada lakin kullanımda değil diyebiliriz. Ayrıyeten, konut kiralarında yüzde 25 sınırlamanın uzatılacak olması nedeniyle mal sahipleri birtakım boşalan meskenlerini kiraya vermeyip, satılmasını istek ediyor.
- Metruk yapılar
-Bunlara ek olarak metruk yapılar, gurbetçilerin kısa devirli kullandığı, kayıtlı olmayan ve kimsenin ikameti gözükmeyen on binlerce günlük daire ve kimi iç göç nedenleri ile meskenler aslında kiraya verilmiyor ya da boş gözüküyor.
Ne çeşit düzenlemeler yapılabilir?
Öncelikle kentlerimiz için boş konut stoklarının takibinin sağlanması ve yıllık olarak yine her kent için üretim planlamalarının yapılmasının değerine işaret eden Özelmacıklı, şu bilgileri paylaştı:
Boş konutların iktisada kazandırılması ve piyasanın dengelenmesi değerli. Buna nazaran kimi eyaletlerde örneğin Kanada’nın Vancouver kentinde 6 aydan fazla boş kalan konutlarda, bedel üzerinden yüzde 3 ek bir vergi alınıyor. İspanya’da boş meskenlerin emlak vergilerini yüzde 150 oranında artırma yetkisi belediyelere tanınmış. Kimi kentlerde günlük kiralık daire uygulamalarına müsaade verilmiyor. Yüzde 5’lik bir meskenin boş olduğu değerlendirildiğinde İstanbul’da da bu sayı 320 bin konut düzeyleri olarak düşünülebilir. Şayet bunun üstünde bir boşluk varsa da kimi alınacak önlemler ile düzenleme yapılabilir ve en azından bu düzeylere düşürülmesi sağlanabilir.
