Alüvyal set gölüyken Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından 1945 yılında setlerle rezervuar alanına dönüştürülen Saruhanlı, ve Gölmarmara ilçeleri ortasındaki Marmara Gölü, vakitle 320 milyon metreküp su kapasitesine ulaştı.
Dolu olduğu devirlerde yılda ortalama 150 milyon metreküp suyu Gediz Ovası’na veren gölde su düzeyi, kuraklığın ve kaçak sulamaların tesiriyle her geçen yıl azaldı.
Tepeli pelikan, küçük karabatak üzere jenerasyonu tehlike altında olan kuş tipleri de dahil olmak üzere yaklaşık 20 bin su kuşuna konut sahipliği yapan, etrafındaki mahalle sakinlerince sazan avlanan ve bu özelliğinden ötürü 2017 yılında “Ulusal Kıymete Haiz Sulak Alan” ilan edilen göl, geçen yıl büsbütün kurudu.
Kuruyan alanların kaçak formda tarla olarak kullanılması üzerine, Valiliği, DSİ Genel Müdürlüğü, Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü ile İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) çalışma başlattı.
Geçen yıl imzalanan işbirliği protokolü sonucunda göl yerinin 35 bin dekarlık kısmı, organik buğday ve ayçiçeği üretimi için TİGEM’e tahsis edildi.
Bölgede Marmara Gölü’nün eski halini hatırlatıcı sırf tabelalar ile balıkçı tekneleri kaldı.
Birçok önemli meseleye sebep olacak
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Etraf Meseleleri Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Nüket Tirtom, global ısınma ve iklim değişikliği üzere sıkıntıların dışında beşeri nedenlerle gölün kuruduğunu vurguladı.
Beşeri nedenler arasında “yanlış sulama yöntemleri”, “tarımsal sulama emelli açılan kuyuların sayısının giderek artması”, “Gördes Barajı temelli havzalar ortası su transferi”nin sayılabileceğini belirten Tirtom, “Bu doğal ve beşeri sebeplerin sonucunda, küçük derelerle ve yer altı sularıyla beslenen gölün kuruması kaçınılmaz oldu.” dedi.
Ötrofikasyonun (plankton ve alg varlığının çok biçimde çoğalması) da gölün kurumasında bir etken olarak sayılabileceğini kaydeden Tirtom,
Tarımsal gübrelerden bol ölçüde azot ve fosfor göle karışmakta, bu azot ve fosfor göl tabanındaki bitkilerin çoğalmasına sebep olmaktadır. Bu da bitkiler çoğaldıkça gölün bataklığa dönüşmesi ve suyunu kaybetmesi manasına gelir.
diye konuştu.
Gölün kurumasının sonuçlarına ait ise Tirtom, şu değerlendirmeyi yaptı:
Gölün kuruması, hem biyoçeşitlilği hem de göl kıyısındaki sosyoekonomik hayatı olumsuz etkilemiştir. Kuraklık sonucundaki yer altı su düzeyindeki azalma, ekosistemlerin ziyan görmesi, biyoçeşitliliğin azalması ve besin güvensizliği üzere birçok önemli meseleye sebep olacaktır. Ayrıyeten toprağın kuruması, ziraî kuraklığa sebep olacaktır.
