Uluslararası Güç Ajansı (IEA,) Milletlerarası Finans Kurumu (IFC) ile birlikte “Gelişmekte Olan Ülkelerde Pak Güç için Özel Kesim Finansmanının Hızlandırılması” başlıklı bir rapor yayınladı.
Geçen yıl Çin dahil gelişmekte olan ülkelerde 773 milyar dolar yatırım yapılırken, Çin dışında kalan gelişmekte olan ülkelerde bu ölçü 262 milyar dolar düzeyinde kaldı
Gelişmekte olan ülkelerde 775 milyon insanın elektriğe, 2,4 milyar insanın ise pak pişirme imkanlarına erişimi bulunmuyor.
Yapılan araştırmalar, gelişmekte olan ülkelerdeki pak güç yatırım gereksiniminin yüzde 60’ının özel bölüm kaynaklarından sağlanması gerektiğini gösteriyor.
Temiz güçte beklenen yatırım miktarı
Gelişmekte olan ülkelerde artan güç muhtaçlığını pak kaynaklarla karşılamak için bu ülkelerde 2035’e kadar yıllık yatırımın mevcut 773 milyar dolar düzeyinden 2,8 trilyon dolara, Çin haricindeki gelişmekte olan ülkelerde ise bu yatırımların 262 milyar dolardan 7 katına çıkarak yaklaşık 1,9 trilyon dolara ulaşması gerekiyor.
“Kamu finansmanı tek başına kâfi değil”
Yayınlanan rapora nazaran, gelişmekte olan ülkelerde güce erişimi artırmak ve iklim değişikliğini önlemek için gereken pak güç yatırımlarının hayata geçirilmesinde kamu finansmanının tek başına kâfi olmayacağı öngörülüyor.
Yatırım yapan ülkeler ve yatırım miktarları
IEA datalarına nazaran, gelişmekte olan ülkelerde 2022’deki 773 milyar dolarlık pak güç yatırımının 511 milyar doları Çin’de yapıldı. Kalan yıllık 262 milyar dolarlık yatırımın 82 milyar doları Hindistan ve öteki Asya, 66 milyar doları Latin Amerika, 52 milyar doları Orta Doğu ve Avrasya, 32 milyar doları Afrika ve 30 milyar doları Güney Doğu Asya’daki gelişmekte olan ülkelerde yapıldı.
Özel dal finansman gereksinimi yıllık 1,1 trilyon dolar
Rapora nazaran, Çin haricindeki ülkelerde pak güç yatırımları için özel bölümün sağladığı finansmanın bugünkü 135 milyar dolar düzeyinden gelecek 10 yıl içinde yıllık 1,1 trilyon dolara ulaşmasına gereksinim duyuluyor.
IEA Lideri Fatih Birol, rapora ait düzenlenen basın toplantısında, bu yıl global pak güç yatırımlarının 1,7 trilyon dolara ulaşacağını anımsattı.
Dünyada pak güç yatırımlarının arttığını lakin bu artışın yüzde 90’ının gelişmiş ülkeler ve Çin’de görüldüğünü söyleyen Birol, şu değerlendirmede bulundu:
Bu artışın yalnızca yüzde 10’u gelişmekte olan ülkelerden geliyor ki bu değişmesi gereken bir eğilim. Ayrıyeten, Çin hariç gelişmekte olan ülkelerde pak güç yatırımlarının 8 yıldız yatay seyrettiğini görüyoruz.
“Özel kesim sermayesine gereksinim var”
Birol, bu yatırımların yalnızca kamu finansmanıyla yapılmasının imkansız olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:
Özel bölüm sermayesine muhtaçlık var. Tahlilimiz, gelişmekte olan ülkelerdeki pak güç yatırım gereksiniminin yüzde 60’ının özel kesim kaynaklarından sağlanması gerektiğini gösteriyor. Bunu sağlayabilmek için de kimi kilit adımlar atılmalı. Pak güç yatırımları, güce erişimden istihdam oluşumu ve herkes için sürdürülebilir bir gelecek sağlanmasına birçok avantaj ve fırsatları beraberinde getiriyor. Bu nedenle hemen özel dal sermayesinin bu ülkelere gitmesi lazım.
