Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Katar ve Suudi Arabistan’ı kapsayan Körfez tipi kapsamında Dış Ekonomik Bağlantılar Heyeti (DEİK) tarafından hayata geçirilmesi planlanan iş forumlarının birincisi Cidde’de Ritz-Carlton Otel’de gerçekleştirildi.
DEİK ile Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı iş birliğinde, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Ulusal Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’ın iştirakiyle düzenlenen Suudi Arabistan-Türkiye İş Forumu her iki ülkenin iş dünyasından ağır ilgi gördü.
“Suudi Arabistan ve Türkiye özel bölümünün var olmasını çok önemsiyoruz”
Abdulaziz el-Falih, Vizyon 2030 yatırımlarında özel bölümün bulunmasını çok önemsediklerini belirterek “Hem Suudi Arabistan hem de Türkiye özel bölümünün var olmasını çok önemsiyoruz. Burada yatırımların farklılaşmasını ve çeşitlenmesini istiyoruz.” dedi.
Falih, iki ülke ortasındaki resmi bağların son vakitlerde çok daha fazla güçlendiğini ve farklılaştığını kaydederek karşılıklı yapılan ziyaretlerden ve düzenlenen iş birliklerinden bahsetti.
“Her iki hükümetin sürece verdiği değeri gösteriyor”
İki ülkenin son periyotta çok sayıda forum, toplantı ve konferans düzenlediğini, ülkeler ortasındaki ilgilerin bu sayede derinleştiğini lisana getiren Falih, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Geçen yıl aralık ayında bu forumun birincisi düzenlendi. Oraya çok sayıda iş adamı katılmış ve değerli mutabakatlar imzalanmıştı. Şu an ikincisini düzenlediğimiz bu forum aslında çok değerli bir ziyaretin yanı sıra yapılıyor. Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gelmesiyle bu forum yapılıyor. Çok üst seviye ziyaretçilerimizle bu forumu gerçekleştiriyoruz. Yani iki taraftan bir ortaya gelen bu üst seviye temsilciler ilgilerin ne kadar değerli olduğunu ve olacağını gösteriyor. Her iki hükümetin sürece verdiği ehemmiyeti gösteriyor. Hem Suudi Arabistan’ın Türkiye’de hem de Türkiye’nin Suudi Arabistan’da yatırımlarının artırmak için çok değerli bir çalışma.”
“2030’a kadar 3,3 trilyon dolarlık yatırım hedefliyoruz”
Suudi Arabistan Yatırım Bakanı el-Falih, ülkesinin Vizyon 2030 projeksiyonundan bahsederek yatırımları çeşitlendireceklerini, çok fazla bölüme yük vereceklerini söyledi.
Vizyon 2030 yaklaşımında özel kesimin bulunmasını çok önemsediklerini vurgulayan Falih, “Hem Suudi Arabistan hem de Türkiye özel bölümünün var olmasını çok önemsiyoruz. Burada yatırımların farklılaşmasını ve çeşitlenmesini istiyoruz.” diye konuştu.
Falih, 2030 gayeleri kapsamında o tarihe kadar 3,3 trilyon dolarlık yatırım hedeflediklerini kaydederek bu alanda yapılacaklardan bahsetti.
İki ülkedeki şirketlerin değerli güce ulaştığını lisana getiren Falih, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Nereye gidersem gideyim her iki ülkeden şirketlerin güçlü varlığını görüyorum. Ne kadar gurur duyduğumu anlatamam. Türkiye özel bölümünün yaptığı yatırımların ve teknolojilerin ne kadar büyük olduğunu görünce gurur duyduğumu söylemek isterim hem Afrika’da hem de Orta Doğu’da. Şimdiye kadar yapamadığımız şey bu iki tarafın güçlerini bir ortaya getirmekti. İki ülkenin özel dalının güçlerini bir ortaya getirince ne kadar büyük bir güç ortaya koyacağımızı düşünemiyorum.”
Gayrimenkul, turizm, sanayi, tarım ve besin üzere alanlarda işbirliği çağrısı
Bakan el-Falih, iki ülkede karşılıklı büyük fırsatlar olduğunu belirterek Türk ve Suudi Arabistan özel şirketlerine işbirliği davetinde bulundu.
Gayrimenkul, turizm, konut, sanayi, tarım, besin ve madencilik üzere değişik kesimlerde iş birliği yaparak büyük projelere imza atabileceklerini vurgulayan Falih, yatırımcı şirketlere sundukları takviyeleri anlattı.
Falih, Türkiye’de faaliyet gösteren Suudi Arabistanlı şirketlerin sayısının artmasını istediklerini kaydederek “Her vakit bağlantı halinde olmalı ve işbirliklerini nasıl daha fazla geliştireceğimizi konuşmalıyız. Amaçlarımıza ulaşabilmemiz için istikrarlı bir biçimde ilerlemeliyiz.” tabirlerini kullandı.
Bakan Bolat’tan “Türkiyeye yatırım” çağrısı
Etkinlikte konuşan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Suudi Arabistan-Türkiye İş Forumu vesilesiyle iş dünyası ile bir ortaya gelmekten duyduğu memnuniyeti lisana getirerek iki ülke önderlerinin öncülüğünde ülkeler ortasında son periyotta yaşanan olumlu gelişmelerden bahsetti.
Suudi Arabistan ile ekonomik ve ticari ilgileri tüm boyutlarıyla geliştirme ve yeni işbirliği fırsatlarını kıymetlendirme yolunda iş dünyalarını bir ortaya getirmeye devam ettiklerini kaydeden Bolat, bugün Türkiye’den kendi dallarında en saygın ve en çok iş yapan iş insanlarının forumda hazır bulunduğunu anlattı.
“Bu iş forumu çok değerli bir dönüm noktası”
Bakan Bolat, “Bugün ekonomik ve ticari ilgilerimizin gerçek aktörleri, alandaki aktörleri olan siz değerli iş dünyası temsilcilerine hitap etmek, ülkelerimizin sunduğu fırsatları kıymetlendirmek ismine bu iş forumu çok değerli bir dönüm noktası olacaktır.” diye konuştu.
Türkiye-Suudi Arabistan dış ticaret hacminin 2022’de yaklaşık 6,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğini lisana getiren Bolat, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Hedefimiz bu sayısı saygıdeğer devlet liderlerimizin vizyonu doğrultusunda kısa vadede 10 milyar dolara, uzun vadede ise 30 milyar dolara çıkarmak olacaktır. Ülkelerimizin sahip olduğu tarihi ve kültürel bağların yanı sıra güçlü ekonomilerimiz, nitelikli iş gücü piyasalarımız ve başarılı girişimcilerimizin olduğu bir ortamda ekonomik ve ticari bağlantılarımızı çok daha üst düzeylere çıkarmak güç olmayacaktır. Her iki ülkenin birbirini tamamlayan dış ticaret yapıları, ticari bağlantılarımızda kazan-kazan prensibini ön plana çıkarmaktadır. Türk firmaları, eser kaliteleri ve ahilik kültüründen gelen iş ahlakları ile Suudi Arabistanlı tüketicilerin itimadını kazanmıştır.”
“Dış ticarette eser çeşitliliğini artırmak istiyoruz”
Ticaret Bakanı Bolat, Suudi Arabistan’ın başta petrol, petrol eserleri ve plastik eserleri, kimyasallar, demir-çelik eserleri olmak üzere Türk endüstrisinin kıymetli tedarikçilerinden ve stratejik ortaklarından olduğunu vurguladı.
Ticaret gayesine ulaşma yolunda önceliklerinin eser çeşitliliğini artırmak olduğunu kaydeden Bolat, şu açıklamalarda bulundu:
“İş dünyalarımız ortasında sürdürülebilir ve sarsılmaz bağlar oluşturmayı da hedefliyoruz. Bu vesileyle Türkiye ve Suudi Arabistan’ın iktisat alanındaki karar alıcıları olarak bizler de bu yolda sizlerin karşılaşabilecekleri tüm sıkıntıların tahlili için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz. Dünyada en fazla özgür ticaret mutabakatı imzalayan 10 ülkeden birisi olan Türkiye olarak Körfez İşbirliği Kurulu üyesi ülkelerle de ticaretimizi özgürleştirmeyi önemsiyoruz. Bu kapsamda Körfez İşbirliği Kurulu ile görüşmelerine başladığımız özgür ticaret mutabakatıyla ticaretimizi özgürleştirmeyi ve iki tarafın da çıkarına olacak biçimde ticari ilgilerimizi artırmayı arzuluyoruz. Suudi Arabistan hükümetinin vereceği takviyeyle bu müzakerelere en kısa müddette başlayacağımıza ve muahedeyi hayata geçireceğimize olan inancımız tamdır.”
“Ülkemizde faaliyet gösteren 1400’den fazla Suudi şirketi bulunmaktadır”
Bakan Bolat, Suudi Arabistan ile ekonomik alakalara yalnızca ikili boyutta bakmadıklarını, üçüncü ülkelerde de güçlü iş birlikleri kuracak potansiyele sahip olduklarını belirterek bilhassa Körfez ülkelerinin Avrupa’ya ve dünyaya erişimini kolaylaştıracak projelerde Türkiye ile Suudi Arabistan’ın işbirliğinin güçlü bir sinerji meydana getireceğini söyledi.
“Eğer Türkiye ile Körfez İşbirliği Kurulu ortasında bir hür ticaret muahedesi imzalanırsa kurulacak bedel zincirleri sayesinde Suudi firmalar sadece bizim ülkemizde değil ülkemizin geniş hür ticaret ağı vasıtasıyla dünya pazarlarına da ulaşma fırsatı yakalayacaklardır.” diyen Bolat, Türkiye’nin 900 milyar doları aşan gayrisafi ulusal hasılasıyla ve Gümrük Birliği mutabakatıyla 1,5 milyar tüketiciye ulaşma potansiyeline sahip olduğunu anlattı.
Bolat, karşılıklı yatırımların ekonomik ilgilerin değerli bir boyutunu oluşturduğunu kaydederek şu bilgileri verdi:
“Yatırımlar alanında yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması mutabakatı ve çifti vergilendirmeyi tedbire mutabakatıyla her iki ülke güçlü bir yasal yeri yatırımcılarına sunmaktadır. Ayrıyeten yenilikçi ve kapsamlı yatırım teşvik programlarımız ve 19 adet özgür bölgelerimizle yatırımcılara cazip fırsatlar sunmaktayız. Suudi Arabistan’ın ülkemizde 2 milyar doları aşan direkt yatırımları ve ülkemizde faaliyet gösteren 1400’den fazla Suudi şirketi bulunmaktadır. Kendilerine çok teşekkür ediyoruz. Her vakit onlara yardımcı olmaktan da Ticaret Bakanlığı olarak memnuniyet duyuyoruz. Bu gerçek Suudi yatırımcıların ülkemizde olan inancının açık bir göstergesidir. Biz daha fazla Suudi yatırımcıların ve şirketlerin ülkemizin sunduğu fırsatlardan yararlanmalarını önemsiyoruz ve onları Türkiye’ye bekliyoruz.”
İki ülke ortasındaki fırsat alanları
Ticaret Bakanı Bolat, bugünün dünyasında öne çıkan dijital dönüşüm, yapay zeka, güç verimliliği ve akıllı kentler alanlarını Türkiye ile Suudi Arabistan ortasındaki ekonomik işbirliğini geliştirmede değerli fırsat alanları olarak değerlendirdiklerini söyledi.
Diğer taraftan ekonomik iş birliğinin çok değerli bir ayağı da müteahhitlik ve teknik müşavirlik kesiminin oluşturduğunu lisana getiren Bolat, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Türk müteahhitlik bölümü 1973’ten bu yana son 50 yılda 133 farklı ülkede 10 bin 800 adet proje ve 480 milyar dolarlık yatırım taahhütlerini muvaffakiyetle tamamlamış değerli bir dalımızdır. 2022’de dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firması ortasında 42 firmayla Türkiye ikinci sırada yer almıştı. Suudi Arabistan’ın ortaya koyduğu ve tüm dünya tarafından ilgiyle takip edilen 2030 Vizyonu çerçevesindeki kıymetli ve itibarlı projelerin yanı sıra akıllı kentler ve yeşil dönüşüm alanlarında da iki ülke ortasında güçlü işbirliği fırsatları bulunmaktadır. Bilhassa vurgulamak isteriz ki rüştünü global ölçekte ispat etmiş Türk müteahhitlik firmalarımız Suudi Arabistan’ın 2030 Vizyonu kapsamındaki tüm projelerde misyon almaya hazırdırlar. Gücünü tarihten, ilhamını ortak değerlerimizden alan ticari bağlantılarımızın iki ülke iş beşerlerine sunduğu fırsatlar her alanda artmaktadır. Vakit hepimiz için çalışma ve üretme vaktidir. Birlikte çalışarak yeni başarılara imza atma vaktidir.”
