Tarih boyunca kimi kitaplar dünyayı değiştirdi. Bununla kalmayıp bizleri ve birbirimizi görme biçimimizi de etkilediler.
O kitaplar ki tartışmalara, muhalif fikirlere, savaş ve ihtilallere esin kaynağı oldular, aydınlattılar, harekete geçirdiler, kışkırttılar ya da teselli ettiler. Kuşku yok ki, bu kitaplardan biri de Thomas More’un ölümsüz yapıtı Ütopya’dır.
More, başyapıtı olan bu yapıtta toplumun kusursuzluğa ulaştığı ve insanların ahenk içinde yaşadığı hayali bir adanın tasvirini yapar.
Gelgelelim ütopyanın söz manası “olmayan” yerdir ve More’un kuşaklar uzunluğu esin kaynağı olan bu çalışması, yaşadığı yozlaşmış, tekinsiz vakitlere, insanların zaaflarına yöneltilmiş sert bir taarruz niteliğindedir.
Thomas More’ye dair…
Ünlü müellif 7 Şubat 1478’de doğdu. Londralı ünlü bir yargıcın oğludur. Hukuk eğitimini 1495 yılında Oxford’da tamamladı. Eğitiminin bir kısmını vaktin kıymetli aydınlarından Canterbury Başpiskoposu John Morton’un yanında gördü.
Çağdaşları ortasında süratle sivrilen More, milletvekili seçilerek parlamentonun en genç üyesi oldu. Başka yandan hukuk alanındaki çalışmalarına devam etti.
Aziz Augustinus’un İlah Devleti Üzerine yapıtı üzerine kapsamlı bir araştırma yaparak, şimdi 22 yaşındayken onun hakkında seminerler vermeye başladı ve on yıl sonra Lincolns Inn’de okutman oldu.
Sayfa: 194
Entelektüellerin dikkatini çekti
Dönemin aydınları içinde dikkatleri üzerine çekti. O denli ki, Rönesans’ın en ünlü aydını Rotterdamlı Erasmus bile onu görmek için adeta can atıyordu. Nihayet görüştüler. Hatta Erasmus, Deliliğe Methiye’yi, 1499 yılında, bu müsabakanın gururuna yazdığını belirtir. More’un da Ütopya’nın ikinci kısmını, Erasmus’la yaptığı sohbetlerden esinlenerek yazdığı söylenir.
Thomas More, 1518 yılında Kral VIII. Henry’nin özel danışmanı, 1521 yılında ise Maliye Bakan Yardımcısı oldu ve 1529’da VIII. Henry tarafından başbakanlığa atandı.
Devlet sorumluluğu
Ancak More, devlet sorumluluğuyla kendi ülküleri ortasında büyük bir çatışma yaşadı. Devlet içindeki kıymetli pozisyonuyla büyük toplumsal değişimlere önayak olabiliyordu lakin birebir vakitte kabul etmediği kararların altına imza atmak zorunda kalıyordu.
Eserleri, görüşleri ve hayat şekliyle Kral’la çatışan More, evvel gözden düştü, akabinde 15 Mayıs 1532 yılında, ülkedeki bütün tüzel yetkileri hükümdarda toplayan harikulâde yasaya muhalefet etti, 6 Temmuz 1535’te düzmece sözlere dayanarak vatana ihanetten idama mahkûm edildi.
İdam edilen bir düşünür
Düşünceleri ve vicdanı için vefatı göze alan More’un başı kesildi ve ibreti âlem olsun diye Londra Köprüsü’nde halka teşhir edildi. Ortadan beş yüz yıldan fazla bir vakit geçmiş olsa da Sir Thomas More ve yapıtı Ütopya, insanlık tarihinin hafızasında silinmez bir yer edinmiştir ve hâlâ hürmetle hatırlanmaktadır.
sayfası için bağlantı:
