The Godfather, Lost In Translation, The Outsiders üzere kült sinemaların Oscar ödüllü direktörü Francis Ford Coppola, bilim kurgu tipindeki merakla beklenen yeni sineması Megalopolis’e ilham veren dört kitabı paylaştı.
Coppola’nın “içinde yaşadığımız topluma dair fikirlerini kuvvetli formda etkilediğini” söyleyerek paylaştığı kitapların üçü, yapıtlarını Türkçeye kazandırdığımız akademisyen, aktivist, antropolog ve düşünür David Graeber’e ilişkin…
Bugüne kadar yazılmış tüm iktisat kitapları bize birebir dersi anlatır: Para, zahmetli ve karmaşık takas sistemine deva olarak yaratılmış, böylelikle beşerler mallarını yüklenip durmak külfetinden kurtulmuştur. Ancak bu tarih yorumunda küçük bir kusur vardır: Bugüne kadar bu teoriyi destekleyen rastgele bir data bulunamamıştır.
David Graeber kitabı Borç’ta, sorgulamadan kabul ettiğimiz bu fikirleri ustalıkla bilakis çeviriyor: Tarıma dayalı birinci toplumların ortaya çıkışına kadar, yani madeni ya da kâğıt paranın icadından çok daha evvel, beşerler gelişkin bir kredi sistemiyle yaşayıp, mallarını bu yolla değiş tokuş ediyorlardı. Ne olduysa sonra oldu, toplumlar alacaklı ve borçlu olarak ikiye bölündü.
Felsefi temel değerler
O periyottan beri, dünya genelinde borç ve borç affı politik tartışmaların ana konusunu teşkil etmiştir. O denli ki, antik periyoda ilişkin hukukî ve dini muhakkak başlı yapıtların lisanını ve kavramlarını, kökü geçmişe uzanan bu borç tartışmaları şekillendirmiş, dahası, ahlaki ve felsefi temel kıymetlere de son biçimini vermiştir.
Öte yandan sayısız halk hareketini de tetiklemiştir. Graeber, halklar olarak bugün hâlâ tıpkı savaşın pençesinde kıvrandığımızı gösteriyor…
Sayfa: 550
Kitap hakkında görüşler
“Para, borç, armağan ve din üzerine derin kanılardan oluşan eşsiz bir kitap bu. İncelikli, berrak, sade bir lisanla yazılmış ve insanı baştan çıkaran kontaklarla, ifşaatlarla dolu. Bu kitap hayatınızı değiştirecek.”
Peter Carey
“Graeber, kredinin, karşılıklı-taahhüt ağı üstüne konseyi toplumların yok edilip sınıflı toplumun yükselişiyle ortaya çıktığını, para üstüne konseyi toplumsal alakaların arkasında ise, daima fiili şiddet tehdidi olduğunu vurguluyor.”
Paul Mason, Guardian