Zerzevan Kalesi, Diyarbakır-Mardin Karayolu üzerinde yer alıyor.
Roma’nın hudut garnizonu olan 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi’nin tarihi, Asur Dönemi’ne (MÖ 882-611) kadar dayanıyor.
Roma Dönemi’nde 3’üncü yüzyılda Severuslar Dönemi’nde (MS 198-235) asıl askeri yerleşim inşa edilen kale, 639 yılında İslam ordularının fethine kadar kesintisiz kullanıldı.
Cadde, sokak, konut, yer altı kilisesi ve sığınağı…
1.200 metre uzunluğundaki kalenin 12-15 metre yüksekliğinde surlarla çevrelenmiş olan askeri yerleşimdeki kamu yapılarının bulunduğu güney alanda; 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi (güney kule), kilise, idare binası, kaya sunağı üzere mimari kalıntılar yer alıyor.
Kuzeyinde ise cadde, sokak ve konutlar, o konutların alanında da su sarnıçları, yer altı kilisesi ve yer altı sığınağı bulunuyor.
Roma’nın doğu hududunda da Mithras Tapınağı var.
Jandarma, UTV ve yaya devriyeleri atıyor
Surların dışında ise yerleşime su sağlayan kanallar, sunu çanakları ve taş ocakları, nekropol alanında ise kaya mezarları ve tonozlu mezarlar dikkat çekiyor.
Kalede 2014 yılında başlayan kazılarla onlarca eser gün yüzüne çıkarıldı.
Kale, Mithras Tapınağı ve buraya dair her şeyin güvenliğini 24 Mayıs 2022 tarihinden itibaren jandarma sağlıyor.
Jandarma, UTV ve yaya devriyeleri atıyor.
Yılda 400 bin ziyaretçisi var
Aşağıkonak Karakol Kumandanı Jandarma Kıdemli Başçavuş Mustafa Gökçen, Roma’nın hudut garnizonu olan 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi ve içerisinde bulunan Mithras kutsal alanı; kentin, bölgenin ve ülkenin tanıtımı ve turizmi açısından son derece kıymetli olduğunu söyledi.
Yılda ortalama 400 bin kişinin ziyaret ettiği bu hafriyat alanının ve mimari yapıların korunması, her türlü kaçak hafriyat ve eser kaçakçılığının engellenmesi, kaleyi ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin güvenliğinin sağlanmasının jandarma çalışanının öncelikli vazifesi olduğunu belirten Gökçen, “Ayrıca her yıl Zerzevan Kalesi’nde çok sayıda kültürel aktiflik düzenlenmekte ve binlerce kişi bu etkinliklere katılmaktadır. Kelam konusu etkinliklerde gerekli emniyet önlemleri, jandarma tarafından alınmaktadır. Jandarma işçisi ülkemizin farklı yerlerinde bulunan kültür ve tabiat varlıklarının korunmasında vazife almaktadır.” dedi.
Göbekli Zirve’den sonra Zerzevan
Şanlıurfa’da bulunan Göbekli Zirve’nin güvenliğinin sağlanmasından sonra çalışmaların Zerzevan Kalesi ile devam ettiğini söz eden Gökçen, şunları söyledi:
Eylül ayında tamamlanacak olan Ziyaretçi Karşılama Merkezi’nin kullanılmaya başlanmasıyla yılda en az 1 milyon yerli ve yabancı turistin Zerzevan Kalesi’ni ziyaret etmesi beklenmektedir. Karşılama merkeziyle birlikte faaliyete geçecek olan Jandarma Asayiş Noktası ile Zerzevan Kalesi’ndeki emniyet ve asayiş hizmetlerinin daha faal sağlanması planlanmaktadır.
Gece gündüz nöbet…
1’inci JİK Tim Kumandanı Jandarma Astsubay Kıdemli Çavuş Hakan Keskinkılıç da Zerzevan Kalesi’nde 24 saat aslına nazaran işçi tarafından gerekli güvenlik tedbirlerinin alındığını tabir etti.
Devriye müdahale aracı ile ulaşımın güç olduğu Zerzevan Kalesi’nde emniyet ve asayiş hizmeti verdiklerini aktaran Keskinkılıç, “Gündüzleri ziyaretçi giriş noktasında, kale içerisinde ve Mithras kutsal alanında çalışanımız bulunmakta ve yaya devriye faaliyeti icra edilmektedir. Gece kurallarında ise alanın denetimi önleyici kolluk devriyesi ile sağlanmaktadır.” diye konuştu.
UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alıyor
UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alan Zerzevan Kalesi ve Mithras kutsal alanında 24 Mayıs 2022 tarihinden itibaren jandarma işçisinin görevlendirilmeye başlandığını kaydeden Keskinkılıç, “Türkiye yüz ölçümünün yüzde 93’üne sahip sorumluluk alanı bulunan Jandarma Teşkilatı olarak asıl amacımız ise tarihi ve kültürel varlıklara sahip çıkmak, lokal halk ve ziyaretçileri tarih alan ve eserler hakkında bilinçlendirmek ve bu çeşit yapılara ziyan vermek isteyenler ile çaba etmektir.” biçiminde konuştu.
Karakol kuruluyor
Zerzevan Kalesi Hafriyat Heyeti Lideri Doç. Dr. Aytaç Coşkun ise Zerzevan Kalesi’nin 24 saat boyunca Türkiye’nin en güzel korunan arkeolojik alanlarından birisi olduğunu lisana getirdi.
Coşkun, “Şu anda orada kalıcı bir karakol yapılıyor. İnşaat devam ediyor. Özelikle arkeolojik alanın korunması açısından ve gelen ziyaretçilerin huzur ve güvenliği açısından bu, çok değerli. Bu nedenle Jandarma Genel Komutanlığımıza da teşekkür etmek istiyorum. Birinci sefer bir arkeolojik alanda karakol kuruluyor. Alanın bütün güvenliği jandarmamız tarafından sağlanıyor.” ifadelerini kullandı.
